W najnowszej Rzeczpospolitej ukazał się krótki artykuł na temat przekładów literatury polskiej na języki obce. Warto zajrzeć i zobaczyć, z czym zmagają się i jakie sukcesy odnoszą tłumacze: Przekładami polskich dzieł zajmują się fascynaci, a książki docierają na wszystkie kontynenty. O potyczkach z językiem polskim potrafią opowiadać bez końca. – […]
warsztat
Dobry tłumacz, jak zwykło się mawiać, zna język ojczysty jeszcze lepiej niż obcy. I tym bardziej powinien dbać o poprawność językową swoich przekładów. Warto zatem przeglądnąć galerię najpopularniejszych błędów – kto wie, które zalęgły się u nas, choćby przez wpływ otoczenia: .
Nieskazitelna polszczyzna tłumacza
Natrafiłam ostatnio na ciekawy słownik szojelentese.com, który poszczególne hasła ujmuje nie tylko w standardowym zakresie, ale m.in. podaje też ich transkrypcję na język migowy, alfabet Morse’a, liczy stosunek spółgłosek do samogłosek i jak ten współczynnik ma się do średniej w języku węgierskim: ANYA szó jelentése Magyar nyelv (1862) szótárunk szerint […]
Węgierski migany i nadawany Morsem
Polecam Wam bardzo ciekawy wywiad na temat tłumaczeń literackich, który ukazał się w dwutygodniku.com: ZOFIA ZALESKA: „Przyszłym językiem Europy jest przekład” – głosił dwadzieścia lat temu Umberto Eco. Od tamtej pory pojawiły się publikacje na temat teorii przekładu, poświęcone mu seminaria i kierunki uniwersyteckie, tłumacze dostają nagrody i wyjeżdżają na stypendia – […]
Tłumacze literatury kiedyś i dziś
Chciałabym Wam polecić dwa ciekawe słowniki – a dokładniej generatory internetowe – które przydadzą się zarówno przy grze w scrabble (i takie jest ich pierwotne przeznaczenie), jak i w pracy tłumacza. Sama korzystam z nich w przypadku tłumaczeń wierszy (gdy liczy się rytm i/albo rym), a także gier słownych w […]
Słowniki scrabblistów pomocą dla tłumacza
Tłumacz przysięgły to osoba, którą niemal każdy z nas może spotkać w którymś (trudnym) momencie swojego prywatnego i zawodowego życia. Jeśli chcesz, by egzamin na tłumacza przysięgłego był lepszej jakości i nie odrzucał od początku tych, którzy akurat nie z wiedzą prawniczą, językiem czy umiejętnościami tłumackimi mają największy problem, wesprzyj […]
Zrób coś dla innych – jednym kliknięciem
Gorąco polecam Wam blog Porady dla początkujących tłumaczy: Piotr Szymczak (Po ludzku o tłumaczeniach). Świetny styl pisania, dobre rady dla początkujących i tych nieco bardziej zaawansowanych, szeroki zakres tematów, związanych z tłumaczeniami ustnymi, pisemnymi, literackimi, poświadczonymi etc. Sam autor opisuje swojego bloga następująco: Na tym blogu staram się pisać po […]
Porady dla początkujących tłumaczy
Wiele osób uważa, że tłumaczem może być każdy, byleby jako-tako znał jakikolwiek język obcy. Niewielu jednak pamięta, z jak wielkimi konsekwencjami może wiązać się praca tłumacza, i jaką odpowiedzialność bierze za każdy przełożony tekst – od listu miłosnego po instrukcję montażu maszyny przemysłowej: Not many people think of translators until […]
Tłumacze superbohaterami
Każdy, kto choć raz podjął naukę języka obcego, zmagał się ze swoim akcentem. Uchwycenie prawidłowej melodii obcego języka i zminimalizowanie śladów własnego to pragnienie każdego tłumacza. Niektórym się to udaje – jednym z największych komplementów, jakie można usłyszeć jest “w ogóle nie masz obcego akcentu”. Skąd zatem bierze się sama […]
Dlaczego ciężko pozbyć się akcentu w obcym języku
Instytut Wolności i Central European Policy Centre z Budapesztu zapraszają na letnie warsztaty poświęcone polityce środkowoeuropejskiej: Warsztaty odbędą się miedzy 21 a 25 sierpnia w miejscowości Kőszeg w zachodnich Węgrzech. W zajęciach wezmą udział wysokiej rangi węgierscy politycy i eksperci. Organizatorzy pokrywają koszty noclegu, jedzenia i warsztatów. Transport uczestnicy muszą […]
Polsko – węgierskie warsztaty o Europie Środkowej
SWSP i STA zapraszają na kursy przekładu audiowizualnego: Wstęp do przekładu audiowizualnego Stowarzyszenie Tłumaczy Audiowizualnych (dr A. Szarkowska, A. Celinska, D. Dziadkiewicz, K. Kowalczyk, S. Misiorek, M. Balcerek) who Szkolenie otwarte zarówno dla studentów i pracowników SWPS jak i osób z zewnątrz zainteresowanych przekładem audiowizualnym na potrzeby telewizji what Autorzy […]
Kursy przekładu audiowizualnego
W ramach Festiwalu Spoiwa Kultury Szczecin 2013 zaprezentuje się węgierski zespół Buda Folk: O muzykach węgierskiego Buda Folk Band można powiedzieć, że urodzili się przy folkowych rytmach – ich rodzice i nauczyciele byli częścią pokolenia, które pomogło wrócić folklorowi do tzw. domów tańca w latach 70. Członkowie grupy zaczęli wspólnie […]
Buda Folk na Spoiwach Kultury 2013
Oto oferta bezpłatnego stażu tłumaczeniowego dla studentów, obejmującego 4 tygodnie pobytu w Luksemburgu w sierpniu/wrześniu. Organizatorem przedsięwzięcia jest Departament Języka Polskiego w Dyrekcji Generalnej ds. Tłumaczeń Pisemnych Komisji Europejskiej. Warunki, jakie stawia się kandydatom, spełnia także znajomość języka węgierskiego: .
Staż tłumaczeniowy w KE
W tym roku odbywa się kolejna edycja warsztatów tłumaczeniowych na Węgrzech, organizowanych przez József Attila Kör. Warsztaty w całości prowadzone są po węgiersku, a uczestnicy przekładają teksty na język ojczysty. Poranki poświęcone są ćwiczeniom przekładowym, popołudnia spotkaniom z pisarzami i ludźmi związanymi z literaturą (krytycy, wydawcy, tłumacze). Byłam, sprawdziłam, polecam! […]
JAK 2013 – warsztaty tłumaczeniowe
Już kilka razy (tutaj i tutaj) wspominałam o (hiper)poliglotach – ich umiejętności, pracowitość i ciekawość świata są fascynujące. Dziś polecam Wam historię Ioannisa Ikonomou, znającego 32 języki i pracującego dla Komisji Europejskiej. Pełny artykuł znajdziecie tutaj, a oto przedsmak rozmowy z tłumaczem: Many people are able to speak two languages […]
32 języki tłumacza Komisji Europejskiej
Niekiedy dobrze jest zrobić sobie małą powtórkę z określonego zasobu słownictwa, nawet jeśli zdaje nam się, że już nic nas w tym temacie nie zaskoczy. Dziś proponuję Wam odświeżenie słówek o pokrewieństwie i powinowactwie (za niezawodną Wikipedią): Vérrokonság: leszármazás útján létrejött rokoni kapcsolat. A vérrokonságba nemcsak a vér szerinti rokonok, […]
Z rodziną nie tylko na zdjęciu
Nikt nie jest alfą i omegą, a bez choćby drobnych poprawek, jaki powinno wymagać tłumaczenie, korektorzy wymarliby już dawno. Nie ma jednak usprawiedliwienia na to, że niektórzy tłumacząc przekładają tylko treść, a pozostałe aspekty rodzimego języka traktują po macoszemu. By przypomnieć, jak wielką wagę – nie tylko estetyczną, ale i […]
Przecinek na wagę życia
Węgierski Instytut Kultury w Warszawie wraz z Literaturą na Świecie zapraszają na spotkanie z Istvánem Keményem, Anna Górecką i Bohdanem Zadurą, które odbędzie się 21 lutego 2013 r. o godz. 18.00. . . W „Literaturze na świecie” 11-12/2012 (496-497) ukazały się następujące teksty: László Kemenes Géfin: Bartók, przeł. Jolanta Jastrzębska […]
Spotkanie z Istvánem Keményem
Zaproszenie na konferencję traktującą o roli tłumacza i przekładu: W dniach 19-20 kwietnia 2013 w Akademii Finansów i Biznesu Vistula odbędzie się konferencja ROLA TŁUMACZA I PRZEKŁADU W EPOCE WIELOKULTUROWOŚCI I GLOBALIZACJI pod patronatem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury. Druga konferencja z cyklu Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji […]
Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji
Na jednym z blogów poświęconych polszczyźnie powstała subiektywna lista najgorszych błędów językowych. Swoje rozważanie autorzy komentują tak: (…) Przypomina nam się jedna ze zwrotek w piosence Łony pt. “To nic nie znaczy”: Następnie słyszę taki strumień: że w “dwutysięcznym jedenastym” padł najbardziej “przekonywujący” argument, i że zwłaszcza “drugi maj” dał […]
30 najbardziej irytujacych błędów językowych
Polecam Wam tekst Roszczenia wobec tłumaczy, który podaje i analizuje sytuacje, gdy klient żąda od tłumacza odszkodowania za źle lub nieterminowo wykonaną pracę. Warto poczytać, jaki jest zakres odpowiedzialnośći tłumacza i kiedy ubezpieczenie zawodowe może okazać się przydate. Cały tekst zajdziecie w Serwisie Tłumacza, a oto wstęp na zachętę: . […]
Roszczenia wobec tłumaczy
Oto pula stypendiów naukowych na 2013/2014 rok, o które mogą ubiegać się osoby zainteresowane studiami na Węgrzech: . Call for Applications for Foreigners for Hungarian State Scholarships 2013/2014 Hungarian Scholarship Board Call for applications for foreigners for Hungarian state scholarships to conduct studies or research in Hungarian higher education […]
Stypendia na Węgrzech 2013/14
Wszystkim adeptom tłumaczeń literackich polecam Vademecum tłumacza, stworzone przez Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, które obejmuje następujące aspekty: Jakie umiejętności i cechy powinien mieć tłumacz literatury pięknej? Jak uczyć się przekładu? Jak rozwijać swój warsztat? Ile zarabia tłumacz literatury? Jak debiutować? Jak szukać zleceń? Znalazłem książkę, którą warto by wydać w Polsce. […]
Vademecum tłumacza
Strona www.tizdolog.hu, specjalizująca się w zbieraniu 10 elementów na dany temat, ułożyła listę 10 retrosłówek, które czasy świetności przeżywały za młodości naszych babć. Z jednej strony to ciekawostka, z drugiej – dobry powód do powiększenia swojego słownictwa (lub odświeżenia) o kilka nowych pozycji: 1. stelázsi – polcos állvány Példamondat: Levennéd nekem […]
10 węgierskich retrosłówek
Poruszałam już kiedyś temat pleonazmów we wpisie Tłumacz kontra pleonazmy, w którym mowa była także o tautologii. Dziś proponuję przyjrzenie się temu tematowi od strony języka węgierskiego wraz z kilkoma przykładami: . pleonazm – szószaporítás / szinonimahalmozás / pleonazmus menettérti retúr első premierje növényi flórája halkan suttog váratlan meglepetés négytagú […]
Pleonazmy w węgierskim
Co prawda to temat ograny do znudzenia, ale warto go odgrzebać raz jeszcze ze względu na argumenty dystrybutora, wnioski krytyków i kontrargumenty widzów, jakie pojawiły się w związku z oczekiwaniem na wejście do kin najnowszego Star Treka: – Przeciętny widz kinowy lubi, jak mu się rymuje i jak mu się […]
Walka o tytuły filmów
Polecam Wam bardzo ciekawy wpis na temat tego, co tłumacz może zrobić, by otrzymać należność za swoją pracę na rzecz sądu. Nierzadko się zdarza, że to właśnie wymiar sprawiedliwości zalega z zapłatą najdużej. Oto co pisze na ten temat Paweł Pollak: (…) Teraz mam przygotowany wzorek króciutkiego maila („niniejszym składam […]
Tłumaczenia – gdy dłużnikiem jest sąd
Jaki powinien być idealny tłumacz, zajmujący się szeptanką, konsekutywą lub symultanką? Oto on :) .
Łabędź a tłumaczenia
Niby każdy tłumacz wie, że pleonazm jest jednym z grzechów głównych, ale z niektórych czasami nie zdajemy sobie sprawy. Warto przyjrzeć się im z bliska – kto wie, którego bohatera naszych przekładów będziemy musieli podrasować pleonazmami i tautologiami, by oddać konkretny rejestr lub indywidualny styl? Pleonazm (z gr. pleonasmos “nadmiar”), […]
Tłumacz kontra pleonazmy
W dość tajemniczym rankingu stopnia trudności danych języków obcych na pierwszym miejscu znajdziemy polski, a na drugim ex aequo węgierski z pobratymcami, czyli fińskim i estońskim, których gramatyka została opisana w dość pokrętny i niezbyt fachowy sposób: (kliknij aby powiększyć) .
Węgierska język trudna język
W artykule “Ameryka czyta Pilcha” pada ciekawe i raczej dość kontrowersyjne stwierdzenie na temat pracy i klasy tłumacza. Jednocześnie drugą ciekawostką jest wyznanie, że dla autora większą nobilitacją jest to, że świetny tłumacz postanawia go przełożyć, niż fakt znalezienia się na liście The Best Fiction of 2012 ogłoszonej przez amerykańskie […]
Pilch o tłumaczu idealnym
Oto nowy wynalazek, który potencjalnie ma wyeliminować potrzebę tłumaczy w procesie porozumiewania się w obcych językach: Microsoft opublikował 9 minutowy film, na którym Rick Rashid, szef działu Microsoft Research prezentuje działanie nowego translatora. Najpierw wygłasza tekst, który automat na bieżąco spisuje i tłumaczy na język mandaryński. Następnie, translator wypowiada efekt […]
Czy tłumacze są jeszcze potrzebni?
W ramach Międzynarodowego Dnia Tłumacza 2012, organizowanego przez EUNIC Warszawa i EUNIC Kraków (pisałam o tym tutaj) prezentowane były „Wytłumaczenia”, czyli filmowe portrety tłumaczy w reż. Sławomira Paszkieta, przedstawiające sylwetki Elżbiety Muskat Tabakowskiej, Magdy Heydel, Wiktorii Śliwowskiej, René Śliwowskiego, Jerzego Kocha i Sławy Lisieckiej. Cykl “WYTŁUMACZENIA” powstał na zamówienie Instytutu […]
Tłumacz wychodzi z cienia
Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury zaprasza na ciekawie zapowiadającą się debatę: Zapraszamy na debatę poświęconą kondycji zawodowej tłumaczy literackich. W dyskusji udział wezmą Pierre Assouline – dziennikarz i pisarz, autor raportu o kondycji tłumacza przygotowanego dla Centre Nationale du Livre oraz Sławomir Paszkiet – tłumacz, autor raportu o sytuacji tłumaczy literackich w […]
Kondycja zawodowa tłumaczy literackich
Ostatnio kilka razy wspominałam o sytuacji tłumaczy – na poważnie, a dziś coś z przymrużeniem oka:
Tłumacz – dramat w 10 aktach :)
Dla tych, którzy chcieliby wykorzystać część wakacji na naukę języka węgierskiego, Debreceni Nyári Egyetem (Uniwersytet Letni w Debreczynie) ma ofertę w dwóch ośrodkach – w Debreczynie i Budapeszcie: In 2013, Debrecen Summer School will remain happy and dedicated to serve students with the course structure designed in 2012. The gist […]
Letnie kursy języka węgierskiego w Debreczynie i Budapeszcie
O tym, jak zły tłumacz może zniechęcić do dobrej książki, zepsuć opinię sobie i środowisku, pisze Jacek Dehnel w artykule “Obce dziecko” Hollinghursta: potęga (złego) przekładu. Oto fragment: Grubby to nie gruby Nie mogę niestety powiedzieć tego samego o “Obcym dziecku”. Z urody oryginału do polskiego czytelnika nie dociera bowiem […]
Potęga (złego) przekładu
Polecam Wam wywiad z Bartoszem Wierzbiętą, tłumaczem wielu filmów, zwłaszcza kultowych kreskówek: Król Julian, Rango czy Shrek. Nawet nie wiesz, że bohaterowie filmów “mówią Wierzbiętą”. Bartosz Wierzbięta, scenarzysta, tłumacz i dialogista. Przygodę z tłumaczeniem zaczynał od instrukcji i pytań ankietowych. Potem były filmy przyrodnicze, aż trafił do kina. Pierwszą kreskówką, […]
Kto mówi Wierzbiętą
Szansa na twórcze stypendia Instytutu Książki w ramach programu Kolegium Tłumaczy dla tłumaczy literackich, przekładających na język polski: Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom tłumaczy literatury polskiej, wzorem instytucji promujących literaturę w innych krajach Instytut Książki powołał w 2006 r. Kolegium Tłumaczy. Jest to projekt realizowany przez Instytut Książki we współpracy ze Stowarzyszeniem […]
Tłumacze literaccy z polskiego na węgierski – szansa na stypendium!
Wśród czasopism i periodyków literackich jedno z najważniejszych miejsc zajmuje Literatura na Świecie, którą szeroko opisywałam w kontekście popularyzacji węgierskiej prozy i poezji. Należy jednak podkreślić, że Literatura na Świecie ma ogromne zasługi na polu przekładu literackiego: Ukazujący się od 1971 r. miesięcznik poświęcony literaturze obcej, wydawany do końca marca […]
Biblioteka tłumacza vol.5
Ciąg dalszy relacji Sławomira Paszkieta na temat obecnej sytuacji tłumaczy literackich na polskim rynku (pierwszy tekst znajdziecie we wczorajszym wpisie). Przedstawiamy “Raport o sytuacji tłumaczy literackich w Polsce”, opracowany przez Sławomira Paszkieta, na zlecenie Instytutu Książki w ramach projektu PETRA (Europejska Platforma Przekładu Literackiego). A w nim m.in.: prawny i […]
Sytuacja tłumaczy literackich w Polsce – raport
Sławomir Paszkiet w artykule Zarobić nie zarobisz, ale co się naczytasz, to twoje (Tygodnik Powszechny) pisze o bolączkach tłumaczy literatury w Polsce: Tłumacze literatury w Polsce rzadko i niechętnie wypowiadają się publicznie o swojej sytuacji prawnej, społecznej i finansowej. Szczególnie ten ostatni aspekt jest tematem tabu. Problematyka przekładu literackiego (i […]
Zarobić nie zarobisz, ale co się naczytasz, to twoje
Jerzy Jarniewicz opisuje trudy tłumaczy literackich w artykule Gdzie jest tłumacz, opublikowanym w Tygodniku Powszechnym: Przekłady literackie w Polsce funkcjonują w bardzo specyficzny sposób. W powszechnym przekonaniu one po prostu nie istnieją – tłumaczenie jest traktowane jak powietrze. (…) W historiach literatury przekładom należy się takie samo miejsce jak dziełom […]
Gdzie jest tłumacz?
W Bibliotece tłumacza, oprócz książek i czasopism, warto wspomnieć o artykułach na temat przekładu literackiego, jakie można znaleźć na translationdirectory.com – oto ich pełna lista (EN/FR/DE): The Transposition of Form The Art of Poetry and its Translation The Problems in Translating ‘Literary Prose’ The Art of Poetry and its Translation […]
Biblioteka tłumacza vol.4
O tym, że błędy w wydawnictwach książkowych nie są bolączką wyłącznie w Polsce, a na korektorach i redaktorach próbują zaoszczędzić także u bratanków, poczytacie w artykule Kapitális fordítói hibák a bestseller-gyárban (HU): Miért nem érdekli a kiadót, ha a gondozásában lévő könyv egy fordítási hiba miatt híresül el? Az eszetlen […]
Czy korektorzy są na wymarciu?
Dziś w Bibliotece tłumacza wyjątkowo nie książka, a czasopismo poświęcone przekładowi literackiemu – półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ Przekładaniec: Przekładaniec jest recenzowanym czasopismem naukowym poświęconym zagadnieniom przekładu literackiego. Publikuje przekłady opatrzone komentarzami tłumaczy, krytykę przekładu, eseje przekładoznawcze i komparatystyczne oraz recenzje książek poświęconych tłumaczeniu. […]
Biblioteka tłumacza vol.3
Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich organizuje liczne szkolenia z różnych języków – w ofercie na tegoroczną jesień znalazł się też jednodniowy kurs dla znających język węgierski i zainteresowanych tematyką prawniczą: 24.11.2012: Język węgierski w zakresie tłumaczenia wyroków w sprawach karnych – warsztaty językowe i terminologiczne Krótki opis szkolenia/celu szkolenia Zapoznanie uczestników kursu […]
Szkolenie STP – węgierski prawniczy
Kolejna pozycja do Biblioteki tłumacza to kultowa niemal już książka wybitnego tłumacza Stanisława Barańczaka. Mimo że nie jest to podręcznik przekładu literackiego, sposób, w jaki Barańczak patrzy na obcojęzyczne teksty i lekkość jego pióra w zabawach literackich są cenną wskazówką dla tych, którzy przy przekładzie muszą wykazać się większą kreatywnością: […]
Biblioteka tłumacza vol.2
5 października 2012 r. o godz. 18.00 w Węgierskim Instytucie Kultury (Warszawa, ul. Moniuszki 10) odbędzie się spotkanie w ramach poetyckiej i translacyjnej współpracy Wyszehradzkiej: Czeskie Centrum Instytut Słowacki Węgierski Instytut Kultury i Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP mają zaszczyt zaprosić na Wieczór Wyszehradzki spotkanie z poetkami, uczestniczkami projektu VISEGRAD POETESSE […]
Visegrad Poetesse z akcentem węgierskim
EUNIC Warszawa i EUNIC Kraków zapraszają na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2012. Program obejmuje spotkania i akcje w Krakowie i Warszawie. Międzynarodowy Dzień Tłumacza jest oficjalnie obchodzony 30 września, w dniu św. Hieronima, tłumacza Biblii i patrona tłumaczy. Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie tłumaczy, którzy współtworzą światową literaturę, bez […]