książka


W ramach ciekawych pozycji wydawniczych, odnalezionych w czeluściach Internetu, dziś zbiór tekstów w ramach „Małopolski Wielu Kultur: Węgry”. Program „Małopolska Wielu Kultur” realizowany był przez Małopolski Instytut Kultury w nawiązaniu do Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego i został objęty honorowym patronatem Małopolskiego Kuratora Oświaty. Oto, co o tomie węgierskim piszą jego […]

Małopolska Wielu Kultur – Węgry


Wśród czasopism i periodyków literackich jedno z najważniejszych miejsc zajmuje Literatura na Świecie: Ukazujący się od 1971 r. miesięcznik poświęcony literaturze obcej, wydawany do końca marca 2010 przez Bibliotekę Narodową, a od 1 kwietnia 2010 przez Instytut Książki. Pismo uznawane jest za jedno z najważniejszych przedsięwzięć („instytucji”) dla polskiej literatury […]

Literatura na Świecie – okno na Węgry


12 grudnia 2011 o godz. 18:00 w Węgierskim Instytucie Kultury (Warszawa, ul. Moniuszki 10) rozpocznie się wieczór literacki – spotkanie z Andrásem Petőczem, pisarzem i poetą, autorem  owieści „Obcy”, które poprowadzi  prof. dr hab. Ryszard K. Przybylski, teoretyk i krytyk sztuki.  W spotkaniu weźmie udział  Elżbieta Sobolewska – tłumaczka. András Petőcz […]

Spotkanie z Andrásem Petőczem – autorem powieści „Obcy”



Janowi Reychmannowi hugaryści i hungarofile zawdzięczają wiele – przede wszystkim zaś słowniki pod jego redakcją, jedyne tak obszerne i przekrojowe (choć nie wznawiane i nie aktualizowane od lat osiemdziesiątych), tzw. „duże”: Wielki słownik węgiersko-polski (Magyar-lengyel szótár), red. Jan Reychman, Wiedza Powszechna, Warszawa/Akadémiai Kiadó, Budapest. wyd. 2 z 1980 roku liczy […]

Jan Reychmann


Dziś chcę Wam polecić stary już, ale wciąż ciekawy i być może nie przez wszystkich znany tekst Ryszarda Kapuścińskiego „Tłumacz – postać XXI wieku„. Oto fragment („na zachętę”, zwany przez Węgrów izelítő): Przekładając tekst, otwieramy Innym nowy świat, tłumaczymy go, a tłumacząc – przybliżamy, pozwalamy w nim przebywać, uczynić go […]

Tłumacz – postać XXI wieku


Panorama Kultur to kolejne miejsce w sieci, w którym można zapoznać się co nieco z Węgrami pod względem kultury, literatury, podróży itp. Oto, co o stronie piszą jej autorzy: Panorama Kultur – Europa Mniej Znana to magazyn poświęcony życiu kulturalnemu i intelektualnemu oraz tradycjom naszej części Europy nazywanej Środkowo – […]

Panorama Kultur – co nieco o Węgrzech



Kinomaniakom polecam książkę o latach 60. w kinematografii na Węgrzech, które oznaczają okres świetności kina węgierskiego – Złotą erę kina węgierskiego pod redakcją Roberta Kardzisa i  Jana Topolskiego. Oto jak redaktorzy przedstawiają owoc swojej pracy: Zamierzaliśmy stworzyć publikację, która – mimo skromnej objętości – opowie o fenomenie węgierskiego kina z […]

Złota era kina węgierskiego


Dziś, w ramach serii ciekawych słowników, jakie możemy znaleźć w Internecie, polecam Wam słownik Gergelya Czuczora i Jánosa Fogarasiego A magyar nyelv szótára [1862]. Słownik ten jest nie tylko interesujący pod względem nie używanej już dziś pisowni, ale stanowi także cenny zbiór słownictwa, którego na próżno szukalibyśmy w bardziej współczesnych […]

Słownik języka węgierskiego z 1862 roku


Szkoda, że przedsięwzięcia związane z propagowaniem kultury węgierskiej bywają przeważnie tak słabo rozreklamowane i dowiedzieć się można o nich jedynie post factum, i to zupełnym przypadkiem. Najnowszym przykładem takiego wydarzenia jest Festiwal Kultury Węgierskiej w Bielsku-Białej: Festiwal Kultury Węgierskiej został organizowany przez Książnicę Beskidzką w dniach 03-05.10.2011. W tym czasie […]

Festiwal Kultury Węgierskiej w Bielsku-Białej



Począwszy od dziś chciałabym Wam przedstawić serię wpisów, poświęconych polskim przekładom literatury węgierskiej, z rozbiciem na poszczególne wydawnictwa lub serie wydawnicze. Na dobry początek wydawnictwo, którego właścicielem jest Węgierka – Klára Molnár. Przekłady literatury węgierskiej wydane nakładem wydawnictwa Studio emka: Béla Hamvas Filozofia wina; przekład: Tadeusz Olszański Mihály Vörösmarty: Poezje; […]

Węgierska literatura w polskich przekładach – Studio emka


Wczoraj polecałam Wam blog o najczęściej popełnianych błędach (Nie kalecz języka), dziś chcę przywołać artykuł z Polityki z 2010 roku, mówiący o tym, jak politycy kaleczą język polski. Autorka piętnuje zarówno błędy prawicy, jak i lewicy, zatem niezależni od przekonań politycznych można zagłębić się w tę analizę pod kątem czysto […]

Polityk = analfabeta?


Jak wiadomo, tłumacz powinien przynajmniej jeden język znać bardzo dobrze i jeden doskonale. Tym drugim jest jego język ojczysty, a zasada ta ma zastosowanie przede wszystkim do tłumaczy literatury pięknej (choć fakt, jak słabe posługiwanie się własnym językiem może spowodować wiele problemów, jest widoczny chociażby przy umowach prawniczych, będących często […]

Nie kalecz języka!



Już w poniedziałek, 10 października 2011, o godzinie 18:00 w Węgierskim Instytucie Kultury odbędzie się  potkanie z pisarzem, poetą, eseistą  z Wojwodiny, Ferencem Kontrą, które poprowadzi Lajos Pálfalvi – polonista, kierownik Katedry Polonistyki na  Uniwersytecie im. Pétera Pázmánya. Więcej o bohaterze wieczoru możecie przeczytać na jego oficjalnej stronie, a także […]

Spotkanie z Ferencem Kontrą w Warszawie


11 października (wtorek),w  godzinach  9.00 — 17.00 w Muzeum Literatury im. Sándora Petőfiego w Budapeszcie (V. Károlyi Mihály u. 16.) odbędzie się jednodniowa konferencja z udziałem wybitnych znawców twórczości polskiego noblisty z Polski, Węgier i Litwy, zatytułowana Środkowoeuropejska tożsamość Czesława Miłosza i jego miejsce w kulturze europejskiej. Patronat honorowy nad […]

Konferencja poświęcona Czesławowi Miłoszowi


7 października o godzinie 18.00 na Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania we Wrocławiu obędzie się spotkanie m.in. z Ferencem Kontrą. Oto krótkie przedstawienie autora: Z zawodu jestem profesjonalnym literatem, pracuję na Węgrzech i w Wojwodinie, ale od zawsze dzięki pisaniu jestem związany z Chorwacją, gdzie urodziłem się w 1958 roku w wiosce […]

Ferenc Kontra na Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania



„Ptaszyna” Dezső Kosztolányego jest niewątpliwie urokliwą książką, pełną subtelnego humoru i celnych obserwacji skromnej rodziny z prowincjonalnego miasteczka. Osobiście bardzo polecam tę lekturę, by jednak dodatkowo wzmocnić tę opinię, zachęcam do przeczytania tekstu wydawcy i dwóch recenzji: Polityka – tekst Krzysztofa Cieślika Wyborcza – recenzja Krzysztofa Vargi Początek września 1899, […]

Dezső Kosztolányi Ptaszyna


Dziś chcę Wam polecić coś z pogranicza filozofii i rozkoszowania się winem, czyli książkę Béli Hamvasa pt. Filozofia wina: Książka powstała latem 1945 r., kiedy Węgry były zniszczone, okupowane przez armię radziecką, ale mieszkańcy tego kraju żywili nadzieję na powrót do normalności. Hamvas pisał tę książkę jednym tchem, niczym wychylając […]

Béla Hamvas – Filozofia wina


Gotowanie potraw w kociołku to odwieczna tradycja na Węgrzech. Tym sposobem przygotowywania potraw zafascynowała się także Ewa Hangel i napisała książkę Kociołkowanie po polsku: Podczas moich wyjazdów na Węgry fantastyczne wydało mi się to w jaki sposób Węgrzy spędzają wolny czas. Nie ma tam tradycji grilla. Natomiast każda biesiada w […]

Kociołkowanie po polsku




19 września 2011 r.  o godzinie  17.00 w Bibliotece Języków Obcych w Budapeszcie (V dzielnica, Molnár u. 11) zostanie otwarta węgierskojęzyczna wystawa prezentująca życie i twórczość Czesława Miłosza, laureata nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980 r) w 100. rocznicę urodzin pisarza: Wystawę „Czesław Miłosz 1911-2004” przygotowało w stulecie urodzin Poety […]

Czesław Miłosz 1911-2004


Jeśli ciekawi jesteście może nie najświeższych, ale wciąż zaliczanych do nowości węgierskich książek, to polecam Wam pobranie tomu pt. „Éjszakai állatkert. Antológia a női szexualitásról” (Nocne ZOO. Antologia kobiecej seksualności. Budapeszt 2005) ze strony www.scribd.com.  W „Nocnym ZOO”  33 pisarki i poetki w 56 tekstach piszą o pragnieniach, żądzy, intymności, […]

Nocne ZOO – antologia kobiecej seksualności



23 września 2011 r. (piątek), o godzinie 18.00  w Bibliotece Języków Obcych w Budapeszcie (Molnár u. 11.) odbędzie się promocja węgierskiego wydania książki Czesława Miłosza „Rodzinna Europa” (przekład na j. węgierski: Lajos Pálfalvi, Jolán Cservenits, Endre Bojtár, Zsuzsa Mihályi, Viktória Kellermann). Uczestnicy spotkania: Lajos Pálfalvi – literaturoznawca, tłumacz, szef Instytutu […]

Czesław Miłosz: Rodzinna Europa


W Polsce nie ma jeszcze kursu przygotowującego do tłumaczeń literackich w zakresie języka węgierskiego (taką możliwość oferuje Instytut Balassiego w Budapeszcie), jednakże zaczynają się pojawiać studia podyplomowe dla osób zainteresowanych takim profilem tłumaczeń w języku angielskim i niemieckim: Uczenia Vistula oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury zapraszają na studia podyplomowe z dziedziny […]

Studia podyplomowe z przekładu literackiego


W Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2011 (30 września w godzinach od 19:00 do 22:00) w Zachęcie (Narodowa Galeria Sztuki, Pl. Małachowskiego 3, Warszawa) odbędzie się spotkanie pt. BORN IN TRANSLATION, czyli rozmowa z udziałem tłumaczy: Katarzyny, Henryka, Pawła, Michała i Adama Lipszyców. Prowadzenie: Andrzej Kopacki („Literatura na Świecie”): 30 września – […]

Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2011 w Zachęcie



Już jutro, 29 sierpnia 2011 na Zöld Pardon pojawi się trójka młodych pisarzy z Polski, by opowiadać o polskiej literaturze: Katarzyna Sowula (1977) – -pracuje jako nauczyciel angielskiego i francuskiego, tłumaczy francuskie dramaty, pisze. Jej tom Zero osiemset című zostanie wydany w serii Literatura Świata z ramienia József Attila Kör […]

Młodzi pisarze polscy na Zöld Pardon


Dziś przedstawiam wam „trójcę” polskojęzycznych publikacji historycznych, będących podstawą nauki na studiach. Najważniejszym, jak dotąd, opracowaniem jest historia autorstwa W.Felczaka, przedstawiająca dzieje Węgrów do 1945: Wacław Felczak Historia Węgier Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983, ISBN 83-04-01028-3 O autorze: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wac%C5%82aw_Felczak Jej młodszą siostrą jest historia i kultura w ujęciu J. […]

Historia Węgier w polskich opracowaniach


Jeśli szukacie konkretnych tekstów w języku węgierskim, lub też chcielibyście znaleźć cokolwiek na dany temat czy z danej dziedziny, zajrzycie na stronę Magyar Elektronikus Könyvtár (MEK). Strona jest dostępna w języku węgierskim i angielskim, wyszukiwarka działa w następujących konfiguracjach: Wg  autora Wg  tytułu Wg  tematu Wg  numeru porządkowego Wg  frazy […]

Książki i teksty w języku węgierskim – wirtualna biblioteka



To już ostatni dzwonek, ale zawsze warto próbować – na GoldenLine pojawiła się informacja o konkursie tłumaczeniowym z niemieckiego: Magazyn RADAR oraz Szwajcarska Fundacja dla Kultury „Pro Helvetia” zaprasza do wzięcia udziału w konkursie translatorskim, który skierowany jest do tłumaczy z języka niemieckiego na język ukraiński lub język polski. Przedmiotem […]

Konkurs RADAR-u dla tłumaczy z niemieckiego



Wczoraj na Goldenline w wątku Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury pojawił się apel dotyczący wpisu w Wikipedii na temat tłumaczeń literackich: Wspólnie z członkami zarządu STL przejrzeliśmy ostatnio polską Wikipedię i doszliśmy do wniosku, że bardzo brakuje w niej… nas – tłumaczy literackich. Sporym zaskoczeniem było odkrycie, że choć w Polsce od […]

Stwórzmy wpis w Wikipedii o tłumaczach



I to uczy się nie tylko języka obcego czy kultury danego kraju, ale także poszerza swoją wiedzę w zakresie rodzimego słownictwa, wykraczając poza szlifowanie języka literackiego. Robić to można na wiele sposobów, najprzyjemniejszym z nich jest obserwowanie życia wkoło (m.in. podsłuchiwanie autochtonów danych regionów, rozmowy z przedstawicielami różnych środowisk, lektura […]

Tłumacz uczy się cały czas


Tłumacz, i to nie tylko literacki, często napotyka na frapujące nazwy przeróżnych przedmiotów czy zjawisk, z którymi dziś już się nie spotykamy. W mniejszych językach, cierpiących na chroniczny brak rozbudowanych czy specjalistycznych słowników, zadanie przełożenia niektórych terminów równoznaczne jest z mozolnymi poszukiwaniami. W takich sytuacjach dobrze jest mieć pod ręką […]

Leksykon pokryty patyną


W ramach lektury na weekend polecam Wam nienajnowszy, lecz wciąż interesujący artykuł „Polski przekład literacki w warunkach wolnego rynku. Spojrzenie nieobiektywne, prowokacyjne i stronnicze” Krzysztofa Fordońskiego, który pierwotnie ukazał się w „Przekładańcu. A  Journal of Literary Translation” No 7 (wiosna-lato 2000). Poczytać tam możecie o bolączkach i nadziejach związanych z […]

Polski przekład literacki



Prawda stara jak świat, że język, który tłumacz powinien znać najdoskonalej, by móc zasłużyć na miano dobrego fachowca, to jego język ojczysty. Zobaczmy zatem, co o współczesnym języku polskim, zmianach, trendach i zagrożeniach mówią tuzy językoznawstwa w artykule Mirosława Pęczaka w „Polityce”: Schamienie, wulgaryzacja, brutalizacja, zachwaszczanie – te słowa bardzo […]

Co z tą polszczyzną?


Dziś kilka słów o Babelmatrix, projekcie, który powstał w 2004 r. i już w 2010 zdobył „Europen Seal of e-Excellence”. A oto idea tego przedsięwzięcia: The Babel Web Anthology builds upon the Babelmatrix idea that changes the traditional bilingual relationships between original literary works and their translations into a special, […]

Babelmatrix


Polecam Wam dość świeży wątek na GoldenLine w grupie Tłumacze, dotyczący propozycji  miesięcznika wydawców, księgarzy i czytelników Notes Wydawniczy, który rusza z nową cykliczną rubryką „Tłumacze polecają“  i  zachęca do nadsyłania krótkich recenzji książek, które tłumacze chcieliby wypromować na polskim rynku wydawniczym (do recenzji można dołączyć krótki fragment własnego tłumaczenia). […]

Zaufać czy nie?



W ramach XVIII. Międzynarodowego Festiwalu Książki w Budapeszcie Polskę reprezentować będą następujący pisarze: Krzysztof Varga Olga Tokarczuk Sylwia Siedlecka Beata Stasinska Spotkania z Krzysztofem Vargą: Krzysztof Varga i György Spiró – Wizje równoległe 14 kwietnia 2011 r., 18:00 Anker Klub, Budapest 1061, Anker köz 1-3. O Europie, ojczyźnie i przyszłości […]

XVIII. Międzynarodowy Festiwal Książki w Budapeszcie


Wielkimi krokami zbliża się konferencja, o której wspominałam Wam tutaj. Ostateczny, szczegółowy program możecie znaleźć tutaj. A oto przedsmak całego wydarzenia, jaki serwują nam organizatorzy: Z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej (23 marca 2011 r.) Uniwersytet im. Adama Mickiewicza – Instytut Językoznawstwa, Zakład Ugrofinistyki przy współpracy z Urzędem Miasta Poznania zapraszają […]

Konferencja hungarologiczna


W cyklu „Magia przekładu – spotkania z tłumaczami” tym razem spotkanie z tłumaczkami powieści Pétera Esterházyego „Harmonia Caelestis”: Teresą Worowską (na język polski) i Renatą Deakovą (na język słowacki).  Wydarzenie odbędzie się w Węgierskim Instytucie Kultury w poniedziałek 7 marca o godzinie  18:00. Spotkanie poprowadzi Krzysztof Masłoń, krytyk literacki. „Powieść […]

Magia przekładu



Ta informacja nie jest dobra ani z perspektywy poziomu edukacji czy kultury społeczeństwa, ani z punktu widzenia pisarzy i… tłumaczy literackich. Niby tendencja jest lekko wzrostowa, ale fakt pozostaje faktem – wciąż czytamy tyle, co nic: „56 proc. Polaków nie miało w ciągu ostatniego roku książki w ręku – wynika […]

Wtórny analfabetyzm?


Pisząc wczorajszy post nawet nie wiedziałam, że już jutro, 15 lutego o godz. 18.00, odbędzie się  wieczór poświęcony przyjaźni polsko-węgierskiej, na który zaprasza Stowarzyszenie Wolnego Słowa oraz Ambasada Republiki Węgierskiej w Polsce. W spotkaniu udział wezmą: Ákos Engelmayer, Attila Szalai, Imre Molnár, Mirosław Chojecki oraz Paweł Cybula. W trakcie spotkania […]

Wieczór przyjaźni polsko-węgierskiej


To, że Węgry od jakiegoś czasu są antyprzykładem sprawnie zarządzanego państwa (że tak to eufemistycznie ujmę), jest faktem powszechnie znanym. Ale wydarzenia polityczne czy gospodarcze zawsze odbijają się większym echem od przebiegających w ich cieniu, wcale nie mniej ważnych zmian. A w ramach reformy –  niemalże „od podstaw” –  rząd […]

Kryzys… mentalny



Dziś wisienka na torcie, czyli tłumaczenia literackie. Podstawą rozliczeń jest jeden arkusz autorski, liczący 40 000 zzs (22,5 strony po 1800 zzs).  Tak naprawdę pewna jest tylko owa podstawa, bowiem sama stawka zależy nie tylko od pary językowej i doświadczenia tłumacza, ale jest bardzo ściśle związana z polityką danego wydawnictwa. Szerzej […]

Rozliczanie tłumaczeń literackich


Polecam Wam recenzję pewnej książki, która może się okazać bardzo ciekawa, choć pojawia się pytanie – na ile jest odkrywcza (Nicholas Ostler: The Last Lingua Franca: English Until the Return of Babel, Walker & Co., 352 str.). Co zwróciło moją uwagę na pierwszy rzut oka: „The learned language is not […]

Angielski jako lingua franca?


Zachęcona artykułem na gazeta.pl wybrałam się do podziemi BUW-u na polowanie na Cmentarzysku Starych Książek. Wstęp wynosi 30 zł (25 dla studentów) i 5 zł dla osoby towarzyszącej; za przyniesienie książek dostaje się zniżkę. Do ikeowskiej torby można włożyć tyle tomów, ile się żywnie podoba (lub ile da się radę […]

Tyyyle radości za całe 30 zł!



Już 6 grudnia Magyazyn rusza z nową szatą graficzną, nowymi artykułami i masą pomysłów na uatrakcyjnienie całego przedsięwzięcia (na co dzień – newsy i recenzje, od święta – wydania tematyczne). Serdecznie zapraszam  – zarówno jako autorka artykułów, jak i czytelnik – do śledzenia naszych poczynań! A zainteresowanych współpracą zachęcam w […]

Magyazyn – ruszamy w nowej odsłonie!


Zupełnie przez przypadek natknęłam się na tę bogato ilustrowaną książkę kucharską. Moja radość jest o tyle większa, że wreszcie mogę sprezentować komuś („coraz bliżej święta”) polskojęzyczny,  przyjemnie wydany przegląd kuchni węgierskiej, który został przygotowany przez dwie bardzo wiarygodne w tym temacie osoby: Tadeusza Olszańskiego (m. in. dziennikarza, tłumacza, dyrektora Instytutu […]

„Na węgierskim stole”