przekłady


Jedną z ciekawostek na temat Węgrów jest ich dziwna skłonność do samobójstw, objawiająca się m.in. najwyższym odsetkiem kobiet, odbierających sobie życie. Ta dziwna tęsknota za śmiercią została uwieczniona w węgierskim „hymnie samobójców” – Szomorú vasárnap. Ten sam tytuł nosi także pewien węgierski film, o podobnym motywie przewodnim. Oto, co autor […]

Węgierskie smutki vol.1


Zaproszenie na wieczór z twórczością Sándora Máraiego oraz nim inspirowaną (pełny spis przetłumaczonych dzieł znajdziecie we wpisie Márai w polskich przekładach): . Węgierski Instytut Kultury w Warszawie Spółdzielnia Wydawnicza „CZYTELNIK” Centrum Informacji im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego mają zaszczyt zaprosić na wieczór poświęcony twórczości Sándora Máraiego . W programie: otwarcie wystawy grafiki […]

Wieczór poświęcony twórczości Sándora Máraiego


Nieraz już pisałam o absurdach, z jakimi spotyka się tłumacz w relacji z klientem. Nagminne jest zaniżanie cen, targowanie się poniżej racjonalnego poziomu, wmawianie, że „to wzbogaci CV”czy wręcz propozycje świadczenia usług za darmo. Tłumacz, jak każdy usługodawca, wykonuje swoją pracę odpłatnie. To, co jest nie do pomyślenia w sklepie […]

Absurdy wolnych zawodów



O Literaturze na Świecie i jej znaczeniu dla popularyzowania twórczości węgierskich pisarzy wzmiankowałam kiedyś tutaj. Dziś chcę Wam przedstawić szóstą część zestawienia wszystkich przekładów literatury węgierskiej, jakie ukazały się w tym periodyku, obejmującą rok 2012: „Literatura na świecie” nr 7-8/2012 [m.in.: Lajos Grendel: Opowiadania, przeł. Miłosz Waligórski, Lajos Grendel: Król […]

Literatura na Świecie – wydania węgierskie, cz. VI – rok ...






David Frick
W artykule „Ameryka czyta Pilcha” pada ciekawe i raczej dość kontrowersyjne stwierdzenie na temat pracy i klasy tłumacza. Jednocześnie drugą ciekawostką jest wyznanie, że dla autora większą nobilitacją jest to, że świetny tłumacz postanawia go przełożyć, niż fakt znalezienia się na liście The Best Fiction of 2012 ogłoszonej przez amerykańskie […]

Pilch o tłumaczu idealnym


Oto nowy wynalazek, który potencjalnie ma wyeliminować potrzebę tłumaczy w procesie porozumiewania się w obcych językach: Microsoft opublikował 9 minutowy film, na którym Rick Rashid, szef działu Microsoft Research prezentuje działanie nowego translatora. Najpierw wygłasza tekst, który automat na bieżąco spisuje i tłumaczy na język mandaryński. Następnie, translator wypowiada efekt […]

Czy tłumacze są jeszcze potrzebni?



Ważna informacja dla osób zainteresowanych węgierską literaturą i jej przekładami – powstał nowy portal publishinghungary.hu, którego celem jest propagowanie jej na arenie międzynarodowej. W listopadzie planowane było uruchomienie wersji anglojęzycznej, jak na razie strona dostępna jest w języku węgierskim. Elindult a Publishing Hungary oldal A Nemzeti Kulturális Alap 2012–2014 között […]

Publishing Hungary


W ramach Międzynarodowego Dnia Tłumacza 2012, organizowanego przez  EUNIC Warszawa i EUNIC Kraków (pisałam o tym tutaj) prezentowane były „Wytłumaczenia”, czyli filmowe portrety tłumaczy w reż. Sławomira Paszkieta, przedstawiające sylwetki Elżbiety Muskat Tabakowskiej, Magdy Heydel, Wiktorii Śliwowskiej, René Śliwowskiego, Jerzego Kocha i Sławy Lisieckiej. Cykl „WYTŁUMACZENIA” powstał na zamówienie Instytutu […]

Tłumacz wychodzi z cienia


Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury zaprasza na ciekawie zapowiadającą się debatę: Zapraszamy na debatę poświęconą kondycji zawodowej tłumaczy literackich. W dyskusji udział wezmą Pierre Assouline – dziennikarz i pisarz, autor raportu o kondycji tłumacza przygotowanego dla Centre Nationale du Livre oraz Sławomir Paszkiet – tłumacz, autor raportu o sytuacji tłumaczy literackich w […]

Kondycja zawodowa tłumaczy literackich




O tym, jak zły tłumacz może zniechęcić do dobrej książki, zepsuć opinię sobie i środowisku, pisze Jacek Dehnel w artykule „Obce dziecko” Hollinghursta: potęga (złego) przekładu. Oto fragment: Grubby to nie gruby Nie mogę niestety powiedzieć tego samego o „Obcym dziecku”. Z urody oryginału do polskiego czytelnika nie dociera bowiem […]

Potęga (złego) przekładu


Polecam Wam wywiad z Bartoszem Wierzbiętą, tłumaczem wielu filmów, zwłaszcza kultowych kreskówek: Król Julian, Rango czy Shrek. Nawet nie wiesz, że bohaterowie filmów „mówią Wierzbiętą”. Bartosz Wierzbięta, scenarzysta, tłumacz i dialogista. Przygodę z tłumaczeniem zaczynał od instrukcji i pytań ankietowych. Potem były filmy przyrodnicze, aż trafił do kina. Pierwszą kreskówką, […]

Kto mówi Wierzbiętą



Szansa na twórcze stypendia Instytutu Książki w ramach programu Kolegium Tłumaczy dla tłumaczy literackich, przekładających na język polski: Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom tłumaczy literatury polskiej, wzorem instytucji promujących literaturę w innych krajach Instytut Książki powołał w 2006 r. Kolegium Tłumaczy. Jest to projekt realizowany przez Instytut Książki we współpracy ze Stowarzyszeniem […]

Tłumacze literaccy z polskiego na węgierski – szansa na stypendium!


Wśród czasopism i periodyków literackich jedno z najważniejszych miejsc zajmuje Literatura na Świecie, którą szeroko opisywałam w kontekście popularyzacji węgierskiej prozy i poezji. Należy jednak podkreślić, że Literatura na Świecie ma ogromne zasługi na polu przekładu literackiego: Ukazujący się od 1971 r. miesięcznik poświęcony literaturze obcej, wydawany do końca marca […]

Biblioteka tłumacza vol.5


Ciąg dalszy relacji Sławomira Paszkieta na temat obecnej sytuacji tłumaczy literackich na polskim rynku (pierwszy tekst znajdziecie we wczorajszym wpisie). Przedstawiamy „Raport o sytuacji tłumaczy literackich w Polsce”, opracowany przez Sławomira Paszkieta, na zlecenie Instytutu Książki w ramach projektu PETRA (Europejska Platforma Przekładu Literackiego). A w nim m.in.: prawny i […]

Sytuacja tłumaczy literackich w Polsce – raport



Sławomir Paszkiet w artykule Zarobić nie zarobisz, ale co się naczytasz, to twoje (Tygodnik Powszechny) pisze o bolączkach tłumaczy literatury w Polsce: Tłumacze literatury w Polsce rzadko i niechętnie wypowiadają się publicznie o swojej sytuacji prawnej, społecznej i finansowej. Szczególnie ten ostatni aspekt jest tematem tabu. Problematyka przekładu literackiego (i […]

Zarobić nie zarobisz, ale co się naczytasz, to twoje


Jerzy Jarniewicz opisuje trudy tłumaczy literackich w artykule Gdzie jest tłumacz, opublikowanym w Tygodniku Powszechnym: Przekłady literackie w Polsce funkcjonują w bardzo specyficzny sposób. W powszechnym przekonaniu one po prostu nie istnieją – tłumaczenie jest traktowane jak powietrze. (…) W historiach literatury przekładom należy się takie samo miejsce jak dziełom […]

Gdzie jest tłumacz?


W Bibliotece tłumacza, oprócz książek i czasopism, warto wspomnieć o artykułach na temat przekładu literackiego, jakie można znaleźć na translationdirectory.com – oto ich pełna lista (EN/FR/DE): The Transposition of Form The Art of Poetry and its Translation The Problems in Translating ‘Literary Prose’ The Art of Poetry and its Translation […]

Biblioteka tłumacza vol.4



O tym, że błędy w wydawnictwach książkowych nie są bolączką wyłącznie w Polsce, a na korektorach i redaktorach próbują zaoszczędzić także u bratanków, poczytacie w artykule Kapitális fordítói hibák a bestseller-gyárban (HU): Miért nem érdekli a kiadót, ha a gondozásában lévő könyv egy fordítási hiba miatt híresül el? Az eszetlen […]

Czy korektorzy są na wymarciu?


Dziś w  Bibliotece tłumacza wyjątkowo nie książka, a czasopismo poświęcone przekładowi literackiemu – półrocznik Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ Przekładaniec: Przekładaniec jest recenzowanym czasopismem naukowym poświęconym zagadnieniom przekładu literackiego. Publikuje przekłady opatrzone komentarzami tłumaczy, krytykę przekładu, eseje przekładoznawcze i komparatystyczne oraz recenzje książek poświęconych tłumaczeniu. […]

Biblioteka tłumacza vol.3


Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich organizuje liczne szkolenia z różnych języków – w ofercie na tegoroczną jesień znalazł się też jednodniowy kurs dla znających język węgierski i zainteresowanych tematyką prawniczą: 24.11.2012: Język węgierski w zakresie tłumaczenia wyroków w sprawach karnych – warsztaty językowe i terminologiczne Krótki opis szkolenia/celu szkolenia Zapoznanie uczestników kursu […]

Szkolenie STP – węgierski prawniczy



Kolejna pozycja do Biblioteki tłumacza to kultowa niemal już książka wybitnego tłumacza Stanisława Barańczaka. Mimo że nie jest to podręcznik przekładu literackiego, sposób, w jaki Barańczak patrzy na obcojęzyczne teksty i lekkość jego pióra w zabawach literackich są cenną wskazówką dla tych, którzy przy przekładzie muszą wykazać się większą kreatywnością: […]

Biblioteka tłumacza vol.2


5 października 2012 r. o godz. 18.00 w Węgierskim Instytucie Kultury (Warszawa, ul. Moniuszki 10) odbędzie się spotkanie w ramach poetyckiej i translacyjnej współpracy Wyszehradzkiej: Czeskie Centrum Instytut Słowacki Węgierski Instytut Kultury i Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP mają zaszczyt zaprosić na Wieczór Wyszehradzki spotkanie z poetkami, uczestniczkami projektu VISEGRAD POETESSE […]

Visegrad Poetesse z akcentem węgierskim


Tegoroczny, 8. Spoke’n’Word Festival (czyli warszawski festiwal performance poetry, od 2005 roku łączący występy zagranicznych mistrzów tego gatunku i polski slam poetycki) odbędzie się 6 października w klubie Powiększenie w Warszawie. Wśród tegorocznych zagranicznych gości, obok  artystów takich jak Peh (Niemcy), Frank Langmack (Dania), José Anjos (Portugalia), Mario Tomic (Austria) […]

Márton Simon na Spoke’N’Word Festival



EUNIC Warszawa i EUNIC Kraków zapraszają na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2012. Program obejmuje spotkania i akcje w Krakowie i Warszawie. Międzynarodowy Dzień Tłumacza jest oficjalnie obchodzony 30 września, w dniu św. Hieronima, tłumacza Biblii i patrona tłumaczy. Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie tłumaczy, którzy współtworzą światową literaturę, bez […]

Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2012


Jeśli chcecie np. podziękować wielu osobom jednocześnie, do każdej zwracając się w jej ojczystym języku, to wypróbujcie strony, zbierające proste zwroty w licznych językach – każda z nich obejmuje także zwroty po węgiersku: Thank you in more than 500 languages Goodbye in more than 450 languages What is your name? […]

Uprzejmość w 500 językach


Zapraszam do śledzenia wpisów poświęconych różnorakim książkom, opracowaniom i podręcznikom, traktującym o teorii i praktyce przekładu, głównie pod względem tłumaczeń literackich. Na dobry początek najświeższy tom, jaki ukazał się zupełnie niedawno: Jerzy Jarniewicz – Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim Jerzy Jarniewicz, uznany tłumacz i literaturoznawca, z ogromną erudycją przybliża […]

Biblioteka tłumacza



Na forach tłumaczy krąży od niedawna obrazek, sumujący smutki tego zawodu. Niestety, ciężko być optymistą 7 dni w tygodniu, bo dość często opadają nam ręce, gdy widzimy stosunek innych osób do tego zawodu:

Smutki tłumaczy


W dniu 22 września 2012 w Katowicach odbędzie się kolejna edycja szkolenia „Udany debiut w tłumaczeniach literackich”, przeznaczonego dla osób aspirujących do zostania tłumaczem literackim, a także dla czynnych tłumaczy, zwłaszcza początkujących. Trudno ocenić szkolenie, w którym nie brało się udziału, niemniej jednak warto zaznaczyć, że mimo niewątpliwych korzyści, jakie […]

Udany debiut w tłumaczeniach literackich


Jakiś czas temu polecałam Wam cykl audycji Tomasza Kwaśniewskiego w radiu Tok FM (poniedziałki, godzina 21.00) pt. Tłumacz/ka. Od tamtego wpisu pojawił się szereg nowych odcinków, m.in.: Tłumacz/ka: Rozmowa z Markiem Albinem, tłumaczem symultanicznym i przysięgłym z angielskiego, francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego i portugalskiego Tłumacz/ka: Gościem była Aleksandra Niemirycz – prezes […]

O tłumaczach w radiu Tok FM c.d.



Paweł Pollak, pisarz, autor powieści „Kanalia” i „Niepełni”, tłumacz literatury szwedzkiej, na swoim blogu O tym i owym we wpisie Ochłapy opowiada o niezwykle lukratywnej propozycji od pewnego wydawnictwa. Jak zwykle pojawia się pytanie – dlaczego tłumacz ma świadczyć pracę charytatywnie na rzecz instytucji, które bynajmniej dobroczynnością się nie zajmują? […]

Jak orać tłumaczem, czyli wydawnictwa śmiechu warte


Nakładem PIW-u ukazał się legendarny wywiad-rzeka z Ottó Tolnaim Poeta ze smalcu, w przekładzie i z posłowiem Anny Góreckiej: Tam, skąd pochodzi Ottó Tolnai, ludzie mają niebywały dar snucia opowieści. Tolnai wyspecjalizował się w ariach. Największą z nich jest Poeta ze smalcu. Opowiada w niej autor o rodzinie i przyjaciołach, […]

Tolnai: poeta ze smalcu


Dániel Gyurta, pływacki mistrz olimpijski, pobił rekord świata
Węgrzy w tym roku udowodnili, że ich domeną są sporty wodne. Przy tej okazji warto poczytać, skąd wzięły się takie, a nie inne nazwy stylów pływania – odpowiedź znajdziecie w artykule A gyorsúszás is hungarikum? (HU): . A gyorsúszást angolul nem „fast swimming”-nek, hanem „freestyle”-nak, azaz „szabad stílus”-nak hívják. Honnan […]

Styl dowolny czy szybki, czyli jak pływają Węgrzy



W cieniu wielkich emocji olimpijskich niemal umknęła uwadze niepowetowana strata, jaką dla świata hungarystyki jest śmierć prof. dr hab. Andrzeja Sieroszewskiego, wybitnego znawcy i tłumacza literatury węgierskiej, przez wiele lat związanego z Uniwersytetem Warszawskim.  Pamięć o nim przetrwa nie tylko dzięki ogólnym zasługom dla hungarystyki w Polsce – wiele jego […]

Zmarł prof. dr hab. Andrzej Sieroszewski


Wydawać by się mogło, że użytkownicy angielskiego nie powinni mieć wielkich powodów do narzekania – porozumieć się w nim można w każdym zakątku świata, a sam język nie należy do grupy najbardziej skomplikowanych, dodatkowo przez swoją powszechność pozwala na osłuchanie się z nim  i szybszą naukę. A jednak nie tylko […]

Frustracje językowe




Polecam gorąco tekst traktujący o raporcie na temat sytuacji tłumaczy literatury pięknej w Europie. Autorka artykułu, który pierwotnie ukazał się w numerze 5-6/2012 „Literatury na Świecie”, Anna Wasilewska, wzbogaciła analizę francuskiego sprawozdania o polskie realia: O tym, jak jest w Polsce, nie dowiemy się z raportu Assouline’a, ale może warto przy okazji o tym […]

Raport o kondycji tłumacza literackiego



Poezja dzisiaj to czasopismo literackie pod redakcją Aleksandra Nawrockiego, skupione, jak sama nazwa wskazuje, na liryce. Oto lista przekładów literatury węgierskiej i szkiców, jakie ukazały się w tym periodyku w tematycznym numerze Nieosiągalne róże – panorama poezji węgierskiej (50-51, 2006 rok): Aleksander Nawrocki Moje rozumienie poezji węgierskiej Janus Pannonius – pierwszy […]

Poezja dzisiaj – wydanie węgierskie



Kilka dni temu pisałam o nieprzekładalnych grach słownych, jakie powstały w trakcie EURO 2012 (znajdziecie je tutaj). Dziś kolejna porcja takich zabaw językowych – pierwsza to parafraza znanego przysłowia: a druga klasycznie oparta jest na grze słów: obie jednak sprawią tłumaczowi tyle samo problemów. Warto jednak się nie poddawać i […]

EURO 2012 i gry językowe


Przedstawiałam już (prawie) kompletną listę antologii poezji węgierskiej w języku polskim, dziś kilka słów o wyjątkowej pozycji, której treść została dobrana pod kątem tematyki związanej z Polską. Wydawnictwo Kocham twój kraj: Antologia wierszy węgierskich o Polsce w wyborze Istvána Csaplárosa (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1971) obejmuje następujące utwory: Jan Reychman: Wstęp […]

Antologie poezji węgierskiej – cz. IX: Kocham twój kraj


Tym, którzy z przeróżnych powodów chcieliby śledzić przetargi, projekty i konkursy we wszystkich dziedzinach (gospodarka, nauka, kultura etc.), ogłaszane przez  instytucje węgierskie i unijne polecam dwie wyszukiwarki: www.pafi.hu A Pályázatfigyelő a hazai társadalmi szervezetek és alapítványok, intézmények, magánszemélyek, önkormányzatok, vállalkozások számára meghirdetett pályázatok gyűjteménye. palyazatok.org A pályázatok.org elektronikus formában megjelenő […]

Wyszukiwarki przetargów i konkursów na Węgrzech



Niedawno polecałam Wam artykuł mówiący o możliwych protestach tłumaczy podczas EURO 2012 (znajdziecie to tutaj), dziś zachęcam Was do przeczytania  kolejnego tekstu, ukazującego kulisy od drugiej, sądowej strony. Oto artykuł Temida stawia tłumaczy w stan gotowości z Rzeczpospolitej – Prawa: Najbardziej poszukiwani są eksperci z języków chorwackiego i greckiego. Kiedy […]

Ilu tłumaczy potrzeba na EURO 2012?



Dziennik Gazeta Prawna kilka miesięcy temu opublikował wywiad z prezes TEPIS. Mowa była w nim o malejących stawkach dla tłumaczy przysięgłych i formie, w jakiej mogą zwrócić uwagę na swoją pogarszającą się sytuację  – odmowie pracy podczas EURO 2012. Wystarczy wypunktować zaledwie garstkę kontrowersyjnych kwestii, by przekonać się, że tłumacze […]

Prostest tłumaczy na EURO 2012?



Jeszcze chwila i prasa obwieści aferę ulotkową, czyli wrogie działania mające na celu ośmieszenie Polski na EURO 2012 poprzez rozdawanie ulotek z wołającym o pomstę do nieba kaleczeniem różnych języków. Prekursorami byli Irlandczycy, odkrywający marsjański dialekt polszczyzny (poczytacie  o tym tutaj), przyszła kolej i na nas, bowiem jako sumienni organizatorzy […]

Afery ulotkowej ciąg dalszy, czyli inne rozrywki na EURO 2012


Tak w skrócie wygląda hasło, które biura tłumaczeń robiące masówkę pod klienta chciałyby wytatuować tłumaczom na czołach. Nie wystarczy świetna znajomość języka (bądź kilku) obcych, nienaganna biegłość w ojczystym, swoboda w wybranych specjalizacjach, terminowość, rzetelność, doświadczenie i zadowolenie dotychczasowych klientów. Jeśli bowiem tłumacz ośmieli się zwrócić uwagę, że proponowany tekst […]

Tłumaczu, znaj się na wszystkim!