Bálint Balassi

Każdy hungarysta i hungarofil wie, jak ważną postacią węgierskiej poezji był Bálint Balassi (pozostałym polecam krótkie wprowadzenie na Wikipedii). Jego znaczenie dla kultury węgierskiej odzwierciedla także fakt, iż nazwiskiem Balassiego nazwano instytuty kultury węgierskiej (przykładowo: tutaj). W polskich przekładach również nie zabrakło miejsca dla tego poety, czego dowodem jest chociażby tom przekładów jego wierszy w wyborze Teresy Worowskiej. Wszystkie teksty z tego zbioru znajdziecie tutaj, a poniżej – spis treści:

Bálint Balassi – Poezje

Wybór wierszy:
TERESA WOROWSKA

Przekład:
WITOLD DĄBROWSKI
ANTONI LANGE
STANISŁAW JERZY LEC
JERZY LITWINIUK
TERESA WOROWSKA

Posłowie:

JAN ŚLĄSKI

SPIS RZECZY

OD TŁUMACZY

TERESA WOROWSKA & JERZY LITWINIUK

HYMNI TRES AD SACROSANCTAM TRINITATEM

HYMNUS PRIMUS

– A SZENTHÁROMSÁGNAK ELSŐ SZEMÉLYE –

JERZY LITWINIUK

HYMNUS SECUNDUS

– A SZENTHÁROMSÁGNAK, KINEK IMÁDKOZNAK –

JERZY LITWINIUK

HYMNUS TERTIUS

– A SZENTHÁROMSÁGNAK HARMADIK SZEMÉLYE –

JERZY LITWINIUK

AKROSTYCH Z WŁASNYMI IMIONY, W KTÓRYM BŁAGA BOGA

O WYBACZENIE GRZECHÓW

I WYRAŻA PODZIĘKĘ ZA TO, ŻE MU SIĘ SPODOBAŁ SWOIM NAWRÓCENIEM, PRZEZ CO SIĘ UWOLNIŁ OD GROBY WIECZNEGO POTĘPIENIA

– BIZONNYAL ISMEREM RAJTAM NAGY HARAGOD –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM PRZYRÓWNUJĄC SWÓJ STAN DO KONDYCJI GOŁĘBIA, CO GO NOE WYPUŚCIŁ Z ARKI, BŁAGA STWÓRCĘ, IŻBY W GĘSTWINIE ŻYCIOWYCH PRZECIWNOŚCI DARZYŁ GO ŁASKĄ I PRZYJĄWSZY DO ARKI BŁOGOSŁAWIONYCH GŁOWĘ JEGO OD LICZNYCH POKUS UCHOWAŁ

– SEGÉLJ MEG ENGEMET ÉN ÉDES ISTENEM –

JERZY LITWINIUK

DEO VITAE MORTISQUE ARBITRO

– Ó SZENT ISTEN, KIT KEDVEDBEN MINT KEGYES KEBLEDBEN… –

JERZY LITWINIUK

ZMAGAŃ SWOICH I MĄK SERDECZNYCH POCZET SPRAWIAJĄC,

PROSI BOGA, BY GO STRZEGŁ OD ROZPACZY

– LELKEMNEK HOZZÁD VALÓ BUZGÓ KIÁLTÁSA –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ, W KTÓRYM BŁAGA BOGA, BY W TUŁACZCE ŁASKAWIE OPIEKOWAŁ SIĘ NIM I ZESŁAŁ NAŃ NOWE BŁOGOSŁAWIEŃSTWA

– KEGYELMES ISTEN, KINEK KEZÉBEN –

TERESA WOROWSKA

RACZ JUŻ DAĆ MI UCISZENIE…

– ADJ MÁR CSENDESSÉGET, LELKI BÉKESSÉGET… –

WITOLD DĄBROWSKI

AENIGMA

– JELENTEM VERSBEN MESÉMET, DE ELREJTEM ÉRTELMEMET –

JERZY LITWINIUK

TOCZ SIĘ DO SWEJ PANIEJ, ZŁOCISTY PIERŚCIEŃCZE

– EREDJ, ÉDES GYŰRŰM… –

JERZY LITWINIUK

IN LAUDEM VERNI TEMPORIS – DO WINOPIJCÓW

– ÁLDOTT SZÉP PÜNKÖSDNEK GYÖNYÖRŰ IDEJE –

WITOLD DABROWSKI

EJUSDEM GENERIS

ANAGRAM NA IMIĘ SUSANNY

– SZÉLLYEL TÜNDÖKLENI… –

TERESA WOROWSKA

RYTMY UŁOŻONE W IMIENIU

JEDNEJ PIĘKNEJ PANNY

– SIRALMAS NÉKEM IDEGEN FÖLDÖN… –

JERZY LITWINIUK

INSOMNIUM EXTRA

– KIKELETKOR JÓ PÜNKESD HAVÁBAN –

TERESA WOROWSKA

W WIERSZU TYM WYKŁADA PRZYCZYNĘ,

DLA KTÓREJ ŻYJE, MIMO IŻ DUSZA

ODEŃ ZBIEGŁA DO UKOCHANEJ

– CSÓKOLVÁN EZ MINAP … –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ, W KTÓRYM WYRAŻA RADOŚĆ,

ŻE UWOLNIŁ SIĘ OD MIŁOŚCI

– SZABADSÁGA VAGYON MÁR ÉN SZEGÉNY FEJEMNEK –

TERESA WOROWSKA

SOMNIUM PROPONIT

– MÁR CSAK ÉJJEL HAGYNA ÉNNEKEM NYUGODNOM –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ NA DIADEM

Z PELIKANEM, KTÓRY WYSŁAŁ SWEJ UKOCHANEJ

– ÍME AZ PELIKÁN, AZ Ő FIAIÉRT –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ NA BUKIET

– MOST ADÁ VIRÁGOM NEKEM BOKRÉTÁJÁT –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ NA IMIĘ ANNY,

DLA JEJ BEZPRZYCZYNNYCH DOMYSŁÓW I GNIEWU LUBEJ NAPISANY

– AZ ÉN SZERELMESEM HARAGSZIK MOST REÁM –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ O ZUZANNIE WIEDENCE I ANNIE-MARII

– AZ ZSUZSANNA EGY SZÉP NÉMET LEÁN –

TERESA WOROWSKA

PIEŚN POLSKA

– ÁLDJ MEG MINKET ÚRISTEN … –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM PROSI BOGA

O WYBACZENIE GRZECHÓW, SPOSOBIĄC SIĘ DO STANU MAŁŻEŃSKIEGO AKROSTYCH NA IMIĘ BÁLINTA BALASSIEGO

– BOCSÁSD MEG ÚRISTEN … –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ, KTÓRY WONCZAS NAPISAŁ,

GDY POSTRZEGŁ OBCOŚĆ

I FAŁSZYWOŚĆ SWOJEJ ŻONY,

CZYM ROZGORYCZONY PRZYWOŁAŁ NA

PAMIĘĆ PRAWOŚĆ UKOCHANEJ,

KTÓRĄ BYŁ BEZ POWODU,

SZALEŃCZO OSTAWIŁ DLA ŻONY

– MÉZNÉL ÉDESB SZÉP SZÓK, ÖRVENDETES CSÓKOK –

TERESA WOROWSKA

JAKO ZA KUPIDYNA PODNIETĄ

JULIJĘ DOSTRZEŻE, PODAŻY ZA NIĄ

I W PODSIENIU BRAMY

SPOTYKAJĄC RZECZE:

– EGY KEGYES KÉPÉBEN AZ GYÁSZÖLTÖZETBEN –

JERZY LITWINIUK

POTKAWSZY JULIJĘ JAKO JĄ WITAŁ

– EZ VILÁG SEM KELL MÁR NÉKEM –

JERZY LITWINIUK

DE JULIA VENANTE

WIERSZ O ŁOWACH JULIJI,

KTÓRY ZAPISANY WYSŁAŁ BYŁ DO NIEJ

– SZÉLLYEL HOGY VADÁSZA ÉN LELKEM JÚLIA –

TERESA WOROWSKA

INVENTIO POËTICA – WIERSZ, W KTÓRYM OPISUJE, JAKO JULIJA POWAŚNIŁA SIĘ Z KUPIDYNEM

– FÁRADTSÁGA UTÁN NYUGODNI AKARVÁN –

TERESA WOROWSKA

ALTERA INVENTIO –

WIERSZ, W KTÓRYM PRZEMAWIA

DO SŁOWIKA

– TE SZÉP FÜLEMÜLE … –

TERESA WOROWSKA

INVENTIO POËTICA – GRUES ALLOQUITUR

WOŁANIE DO ŻURAWI

– MINDENNAP JÓ REGGEL … –

TERESA WOROWSKA

PIOSENKA UŁOŻONA Z PRZYMÓWKĄ DO PIOSENKI JAKABA

DOBÓ

– BEZZEG NAGY BOLONDSÁG … –

JERZY LITWINIUK

ITEM INVENTIO POËTICA –

O WIECZNEJ I NIEZMIENNEJ

NATURZE JEGO MIŁOWANIA

– IDŐVEL PALOTÁK .. –

JERZY LITWINIUK

WIERSZ, W KTÓRYM PORÓWNUJE JULIJĘ DO MIŁOŚCI, A

ROZPOCZYNA

OD POCHWAŁY JULIJI

– JULIA KÉT SZEMEM… –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM JUŻ JENO O TO BŁAGA, WIDZĄC, ŻE NIE OTRZYMA OD JULIJI ŻADNEJ ODPOWIEDZI, BY CHOĆ NIE ZAPOMNIAŁA O NIM

– KEGYES VIDÁM SZEMŰ, PIROS RÓZSA SZÍNŰ.. –

TERESA WOROWSKA

PONIEWAŻ PRÓŻNO STARAŁ SIĘ WSZELKIMI SPOSOBY ROZPALIĆ W JULIJI MIŁOŚĆ, PRÓBUJE OGNISTYM BŁAGANIEM SKŁONIĆ JĄ DO KOCHANIA, PRZYWOŁUJĄC ROZLICZNE PRZYKŁADY DLA PRZEKONANIA JEJ

– ÉN ÉDES SZERELMEM.. –

TERESA WOROWSKA

WIDZĄC, ŻE NI WYMOWĄ, NI ARGUMENTAMI NIE MOŻNA WZBUDZIĆ W JULIJI MIŁOŚCI, NAPEŁNIA SWĄ SKARGĄ NIEBIOSA, ZIEMIĘ I MORZA, ZAPRZYSIĘGAJĄC ROZSIERDZONY, ŻE JUŻ NIGDY WIĘCEJ WIERSZA DLA JULIJI ŚPIEWAĆ NIE BĘDZIE

– Ó NAGY KEREK KÉK ÉG –

TERESA WOROWSKA

IN LAUDEM CONFINIORUM – PIEŚŃ ŻOŁNIERSKA NA CHWAŁĘ RYCERZY KRESOWYCH

– VITÉZEK, MI LEHET EZ SZÉLES FÖLD FELETT.. –

ANTONI LANGE

PIEŚŃ DLA PIELGRZYMÓW LUB ZBŁĄKANYCH

– PUSZTÁBAN ZSIDÓKAT… –

TERESA WOROWSKA

VALEDICIT PATRIAE, AMICIS IISQUE OMNIBUS QUAE HABUIT CARISSIMA – POŻEGNANIE OJCZYZNY

– Ó ÉN ÉDES HAZÁM …-

WITOLD DĄBROWSKI

PIOSNKA TURECKA

– MINAP MULATNI MENTEMBEN –

TŁUMACZYŁA TERESA WOROWSKA

CARMEN TENUI NEC PINGUI MINERVA COMPOSITUM

– MINT SÍK MEZŐN –

TERESA WOROWSKA

KILKA TURECKICH BEJTÓW

PRZEŁOŻONYCH

NA JĘZYK WĘGIERSKI

[PIERWSZY]

– VALAHÁNY TÖRÖK BEJT, KIT MAGYAR NYELVRE FORDÍTOTTAK –

[DRUGI]

[TRZECI]

[CZWARTY]

[PIĄTY]

[SZÓSTY]

[SIÓDMY]

[ÓSMY]

[DZIEWIATY]

TERESA WOROWSKA

GDY POKOCHAŁ CELIĘ,

OD RAZU BŁAGAŁ JĄ TYMI SŁOWY,

BY WEJRZAWSZY NAŃ ŁASKAWYM OKIEM,

OBJĘŁA GO SWĄ ŻYCZLIWOŚCIĄ I MIŁOŚCIĄ

– KÉT SZEMEM VILÁGA, ÉLETEM CSILLAGA –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM DZIĘKUJE KUPIDYNOWI ZA JEGO ŁASKĘ,

CZYLI ZA TO, ŻE ROZPALIWSZY W CELII MIŁOŚĆ – DAŁ MU JĄ W RĘCE

– KEGYELMES SZERELMEM…. –

TERESA WOROWSKA

JAKO CELIA ZAŻYWA KĄPIELI, A TAKŻE O JEJ KSZTAŁTACH,

WDZIĘKACH I URODZIE

– CSUDÁLVÁN EGY FÜRDŐT… –

WITOLD DĄBROWSKI

WIERSZ, W KTÓRYM OPOWIADA O SWEJ MĘCE Z PRZYCZYNY MIŁOŚCI DO CELII I PRZYRÓWNUJE MIŁOŚĆ

TO DO MŁYNA, TO ZNÓW DO DZWONU

– MELY CSUDA GYÖTRELEM EZ, HOGY A SZERELEM…-

TERESA WOROWSKA

O TYM SAMYM PODOBNIE

– KIÁLTOK, CSAK BOLYGOK… –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM UŻALA SIĘ NA ROZSTANIE Z UKOCHANĄ I ŚRÓD OBAW ZNOWU PORÓWNUJE JĄ DO DUSZY

– AZ, MELY KERESZTYÉN HŰ… –

TERESA WOROWSKA

CELIA, KIEDY SIĘ ŻALI

– MELY KESERVESEN KIÁLT … –

WITOLD DĄBROWSKI

WIERSZ, W KTÓRYM BOLEJE NAD SWYM

BEZPRZYCZYNNYM PODEJRZENIEM

– Ó ÉN BOLOND ESZEM… –

TERESA WOROWSKA

O TYM SAMYM PODOBNIE

– VÉTETTEM ELLENED KÉTELKEDVÉN BENNED –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, W KTÓRYM CELIĘ W KAŻDYM JEJ STANIE PRZYRÓWNUJE DO JULIJI I WYRZUCA KUPIDYNOWI, ŻE NAWET WYPĘDZONY PRZEZEŃ Z OJCZYZNY NIE ZNAJDUJE OD NIEGO SPOKOJU

– JULIA SZÓZATJÁT… –

TERESA WOROWSKA

WIERSZ, KTÓRY OPIEWA POLSKĄ DZIEWCZYNĘ Z CYTRĄ

– SZÍT ZSUZSANNA TÜZET… –

STANISŁAW JERZY LEC

WIERSZ ŁOTRZYKOWSKI O KURTYZANIE HANNUSZCE BUDOWSKIONCE

– FRISS SZÉP FEHÉR PÓKA –

TERESA WOROWSKA

TRZY EPIGRAMATY Z MAŁEGO CYKLU

NA DŁOŃ PEWNEJ PANI Z SIEDMIOGRODU

– HA SZINTE ÉRDEMEM NINCS IS ARRA NEKEM –

O ZBOGACENIU SWEGO UMYSŁU ZA PRZYCZYNĄ MIŁOŚCI

– FORR GERJEDT ELMÉMRE MINT HANGYA FÉSZEKRE

O FULVII

– LETTOVÁBB JULIÁT, S LETINKÁBB CELIÁT –

TERESA WOROWSKA

POSŁOWIE

JAN ŚLASKI