Jan Reychmann


Janowi Reychmannowi hugaryści i hungarofile zawdzięczają wiele – przede wszystkim zaś słowniki pod jego redakcją, jedyne tak obszerne i przekrojowe (choć nie wznawiane i nie aktualizowane od lat osiemdziesiątych), tzw. „duże”:

  • Wielki słownik węgiersko-polski (Magyar-lengyel szótár), red. Jan Reychman, Wiedza Powszechna, Warszawa/Akadémiai Kiadó, Budapest. wyd. 2 z 1980 roku liczy 1246 stron
  • Wielki słownik polsko-węgierski (Lengyel-magyar szótár), red. Csorba Tibor, Wiedza Powszechna, Warszawa/Akadémiai Kiadó, Budapest. wyd.2 z suplementem z 1985 roku liczy 1059 stron

Warto zatem zapoznać się z sylwetką tego wybitnego hungarysty (za Wikipedią):

Jan Reychman (ur. 19 lutego 1910 w Warszawie, zm. 11 stycznia 1975 tamże) – polski historyk, lingwista, orientalista, turkolog, hungarolog i armenolog. Badacz stosunków Polski ze Wschodem, krajami Europy Południowo-Wschodniej i Środkowej, ze specjalnością Turcji, Kurdystanu, Węgier oraz Armenii.

Urodził się w rodzinie pochodzenia żydowskiego, ochrzczonej w wyznaniu kalwińskim. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, od 1955 prof. tamże – kierował katedrą turkologii i hungarologii. Pełnił także funkcję kierownika działu dokumentacji Zakładu Orientalistyki Polskiej Akademii Nauk. W latach 1939 – 1940 pracował w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem.

W 1940 przedostał się na Węgry, gdzie był współpracownikiem Zdzisława Antoniewicza. Był stałym gościem w jedynym wówczas w Europie polskim gimnazjum w Balatonboglár. Po rozpoczęciu ofensywy sowieckiej na Węgrzech wiosną 1944 przez Debreczyn i Rumunię wrócił do Polski w 1945 roku.

Od 1951 był członkiem redakcji Wierchów. Ogłaszał liczne artykuły na tematy dotyczące Tatr i Podtatrza, o zbójnictwie, z dziedziny historii, z dziejów piśmiennictwa tatrzańskiego, ale pisał także obszerne przedmowy i komentarze, np. do polskiego wydania książki Węgierski bądź Dacki Simplicissimus (Kraków, 1967).

Jest redaktorem naczelnym słowników polsko-węgierskich i węgiersko-polskich oraz autorem ponad 300 artykułów i większych prac z dziedziny orientalistyki (zestawionych w publikacji „Księga dla uczczenia pamięci Jana Reychmana”, Warszawa 1976) oraz wielu prac z zakresu hungarystyki.