know-how


Zapraszam do śledzenia wpisów poświęconych różnorakim książkom, opracowaniom i podręcznikom, traktującym o teorii i praktyce przekładu, głównie pod względem tłumaczeń literackich. Na dobry początek najświeższy tom, jaki ukazał się zupełnie niedawno: Jerzy Jarniewicz – Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim Jerzy Jarniewicz, uznany tłumacz i literaturoznawca, z ogromną erudycją przybliża […]

Biblioteka tłumacza


Na forach tłumaczy krąży od niedawna obrazek, sumujący smutki tego zawodu. Niestety, ciężko być optymistą 7 dni w tygodniu, bo dość często opadają nam ręce, gdy widzimy stosunek innych osób do tego zawodu:

Smutki tłumaczy


W dniu 22 września 2012 w Katowicach odbędzie się kolejna edycja szkolenia „Udany debiut w tłumaczeniach literackich”, przeznaczonego dla osób aspirujących do zostania tłumaczem literackim, a także dla czynnych tłumaczy, zwłaszcza początkujących. Trudno ocenić szkolenie, w którym nie brało się udziału, niemniej jednak warto zaznaczyć, że mimo niewątpliwych korzyści, jakie […]

Udany debiut w tłumaczeniach literackich



Jakiś czas temu polecałam Wam cykl audycji Tomasza Kwaśniewskiego w radiu Tok FM (poniedziałki, godzina 21.00) pt. Tłumacz/ka. Od tamtego wpisu pojawił się szereg nowych odcinków, m.in.: Tłumacz/ka: Rozmowa z Markiem Albinem, tłumaczem symultanicznym i przysięgłym z angielskiego, francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego i portugalskiego Tłumacz/ka: Gościem była Aleksandra Niemirycz – prezes […]

O tłumaczach w radiu Tok FM c.d.


Paweł Pollak, pisarz, autor powieści „Kanalia” i „Niepełni”, tłumacz literatury szwedzkiej, na swoim blogu O tym i owym we wpisie Ochłapy opowiada o niezwykle lukratywnej propozycji od pewnego wydawnictwa. Jak zwykle pojawia się pytanie – dlaczego tłumacz ma świadczyć pracę charytatywnie na rzecz instytucji, które bynajmniej dobroczynnością się nie zajmują? […]

Jak orać tłumaczem, czyli wydawnictwa śmiechu warte


O tym, jak różnice kulturowe ograniczają rozumienie języka obcego oraz porozumienie między interlokutorami, jak być uprzejmym po angielsku i na ile formy gramatyczne wpływają na postrzeganie Polaków na obcyźnie dowiecie się z artykułu Jak się Polak nie może dogadać z Anglikiem: Kwasy przy mleku: O czym świadczy fakt, że Polak […]

Jak mówić jednym językiem?



Tym, których ogranicza czas lub możliwości polecam artykuł Budapeszt w 1 dzień – choć to niemal świętokradztwo, by stolicę  bratanków zwiedzać w takim tempie. Oto miejsca, wypunktowane w sprinterskim przewodniku: Wzgórze Zamkowe (Várhegy) Zamek Królewski (Vár) Plac św. Trójcy (Szentháromság tér) Kościół Macieja (Mátyás templom) Baszty Rybackie (Halászbástya) Plac Bramy […]

Budapeszt w 1 dzień


O tym, jak znajomość języków obcych wpływa na zdrowie, czy dzieci z rodzin mieszanych językowo zaczynają mówić później, czy istnieje granica wiekowa, poza którą nie warto już męczyć się nauką i jak wychować wielojęzyczne dziecko poczytacie w artykule Polityki „Ucz się języków, będziesz zdrowszy: Do you sprechen po ruski?„ Biegła […]

Języki obce a zdrowie




Dániel Gyurta, pływacki mistrz olimpijski, pobił rekord świata
Węgrzy w tym roku udowodnili, że ich domeną są sporty wodne. Przy tej okazji warto poczytać, skąd wzięły się takie, a nie inne nazwy stylów pływania – odpowiedź znajdziecie w artykule A gyorsúszás is hungarikum? (HU): . A gyorsúszást angolul nem „fast swimming”-nek, hanem „freestyle”-nak, azaz „szabad stílus”-nak hívják. Honnan […]

Styl dowolny czy szybki, czyli jak pływają Węgrzy


Wino z wodą sodową, czyli szprycer, na Węgrzech zwany fröccs, niesie za sobą całą filozofię nazw i proporcji: Szprycer to napój powstały ze zmieszania białego wina z wodą sodową. W zależności od proporcji rozróżniamy nagyfröccs (duży fröccs, 2 dl wina, 1 dl wody), hosszú lépés (długi krok, 1 dl wina, […]

Węgierska miara szprycera


Polecam Wam ciekawy artykuł, będący podsumowaniem badań nad wielojęzycznością mieszkańców poszczególnych krajów w Europie. Z opracowania raportu 2012 Eurobarometer Report “Europeans and their languages” wybrałam fragmenty tyczące się Węgier: The European policy objective of a trilingual population (national language, English, another language) is already met by the majority of the […]

Wielojęzyczna Europa



W ramach zabawnych (bądź pseudozabawnych…) genez różnych języków po internecie krąży i taka wersja, w której miejsca doczekał się węgierski: . Podobnie jak wątpliwy jest humor części pozostałych „genez”, zakwestionować można też pomysł na język węgierski – widać, że jak zwykle z pomocą przyszło GoogleTranslate, dzięki któremu powstał węgierski w […]

Geneza węgierskiego okiem laika


Wydawać by się mogło, że użytkownicy angielskiego nie powinni mieć wielkich powodów do narzekania – porozumieć się w nim można w każdym zakątku świata, a sam język nie należy do grupy najbardziej skomplikowanych, dodatkowo przez swoją powszechność pozwala na osłuchanie się z nim  i szybszą naukę. A jednak nie tylko […]

Frustracje językowe


Polecam gorąco tekst traktujący o raporcie na temat sytuacji tłumaczy literatury pięknej w Europie. Autorka artykułu, który pierwotnie ukazał się w numerze 5-6/2012 „Literatury na Świecie”, Anna Wasilewska, wzbogaciła analizę francuskiego sprawozdania o polskie realia: O tym, jak jest w Polsce, nie dowiemy się z raportu Assouline’a, ale może warto przy okazji o tym […]

Raport o kondycji tłumacza literackiego





Poezja dzisiaj to czasopismo literackie pod redakcją Aleksandra Nawrockiego, skupione, jak sama nazwa wskazuje, na liryce. Oto lista przekładów literatury węgierskiej i szkiców, jakie ukazały się w tym periodyku w tematycznym numerze Nieosiągalne róże – panorama poezji węgierskiej (50-51, 2006 rok): Aleksander Nawrocki Moje rozumienie poezji węgierskiej Janus Pannonius – pierwszy […]

Poezja dzisiaj – wydanie węgierskie



Niedawno polecałam Wam artykuł mówiący o możliwych protestach tłumaczy podczas EURO 2012 (znajdziecie to tutaj), dziś zachęcam Was do przeczytania  kolejnego tekstu, ukazującego kulisy od drugiej, sądowej strony. Oto artykuł Temida stawia tłumaczy w stan gotowości z Rzeczpospolitej – Prawa: Najbardziej poszukiwani są eksperci z języków chorwackiego i greckiego. Kiedy […]

Ilu tłumaczy potrzeba na EURO 2012?


Zainteresowanym współpracą z polskimi i polsko-węgierskimi firmami, działającymi na Węgrzech polecam spis na stronie Ambasady Polskiej w Budapeszcie – znajdziecie go tutaj. Informacje obejmują nazwę, zakres działalności, nazwisko dyrektora, adres, telefon, fax, mail i stronę internetową danej firmy. Spis ostatnio aktualizowany był 7 marca 2012 roku i zbiera ponad 100 […]

Lista polskich firm na Węgrzech




Niestety, piękno poniższego listu miłosnego węgierskiego Romea, który chciał złagodzić serce zranionej Julii, może być w pełni odebrane tylko przez znających język bratanków, dlatego też próżno ktokolwiek siliłby się na tłumaczenie. Moi drodzy, oto naddunajski dramat w jednym akcie: Dramatyzm sytuacji wzmaga fakt, że Romeo nie poszedł na skróty i […]

Romeo z węgierskiej prowincji


Polecałam już kiedyś blog tlumaczeniaprawnicze.com.pl, dziś natomiast chcę szczególnie zachęcić Was do przeczytania raportu ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA TŁUMACZY PRZYSIĘGŁYCH I NIEPRZYSIĘGŁYCH (znajdziecie go tutaj), który napisała autorka wspomnianego bloga. Warto zauważyć, że taka odpowiedzialność nie ciąży tylko na tłumaczach przysięgłych, a co za tym idzie, dobrze jest zapoznać się z jej […]

Odpowiedzialność cywilnoprawna tłumaczy


Wśród największych sędziowskich gwiazd, będących arbitrami podczas meczów Euro 2012 w  Polsce i na Ukrainie znalazł się Węgier Viktor Kassai, który wczoraj poprowadził w Gdańsku mecz Włochy – Hiszpania w grupie C. O ile dyskusyjne jest moje zainteresowanie samą piłką nożną, o tyle z zaciekawieniem słuchałam, jak komentatorzy poradzą sobie […]

Węgierscy sędziowie na EURO 2012



Jeszcze chwila i prasa obwieści aferę ulotkową, czyli wrogie działania mające na celu ośmieszenie Polski na EURO 2012 poprzez rozdawanie ulotek z wołającym o pomstę do nieba kaleczeniem różnych języków. Prekursorami byli Irlandczycy, odkrywający marsjański dialekt polszczyzny (poczytacie  o tym tutaj), przyszła kolej i na nas, bowiem jako sumienni organizatorzy […]

Afery ulotkowej ciąg dalszy, czyli inne rozrywki na EURO 2012


Tak w skrócie wygląda hasło, które biura tłumaczeń robiące masówkę pod klienta chciałyby wytatuować tłumaczom na czołach. Nie wystarczy świetna znajomość języka (bądź kilku) obcych, nienaganna biegłość w ojczystym, swoboda w wybranych specjalizacjach, terminowość, rzetelność, doświadczenie i zadowolenie dotychczasowych klientów. Jeśli bowiem tłumacz ośmieli się zwrócić uwagę, że proponowany tekst […]

Tłumaczu, znaj się na wszystkim!


Do takiego wniosku można dojść, analizując co, jak, na kiedy i za ile chcą zlecać BT-masówki. Ostatnio otrzymałam propozycję tłumaczenia technicznego (maszyny) – uprzejmie odmówiłam, brak terminów i nie moja specjalizacja, przy okazji podając namiar na kogoś, kto się w tej parze i w tej tematyce sprawdza. W „podziękowaniu” przyszła […]

Biura tłumaczeń – liczy się tylko zysk?



Poniższy rysunek z serii andrzej_rysuje można obronić na dwa sposoby: dla jednych to przestroga przed nadinterpretacją i uproszczeniami, jakie popełnić może tłumacz (zwłaszcza ustny) w ferworze walki o szybkie i celne oddanie nie słów, a idei i przekazu wyrażonych w języku oryginalnym (co zgodne jest jak najbardziej ze sztuką). Dla […]

(Nad)interpretacja


Artykuł w Guardianie G8 interpreters: the art of many different dinner party conversations, choć krótki, może dostarczyć podstawowej wiedzy o tłumaczeniach ustnych (zwłaszcza konferencyjnych) tym, którzy nie bardzo orientują się w specyfikacji języków i sposobach wykonywania takich tłumaczeń. Warto zatem zaznajomić się ze znaczeniem: active language passive language symmetric interpretation […]

Specyfikacje tłumaczeń ustnych – konferencje


Tym, którym opornie idzie nauka węgierskiego oraz tym, którzy nieraz westchną ciężko przy niespodziewanie wyskakującym wyjątku polecam artykuł Ragozni nehéz!: . A magyarban a toldalékolás legalább olyan nehéz, mint a szórend, ha nem nehezebb. A legrosszabb nyelvtanórai emlékeinket idézve rájöhetünk, mennyire bonyolult is az a nyelv, amit megtanultunk gyerekkorunkban. Néha […]

Węgierski trudny nawet dla Węgrów?



Tłumacz wiele może się naczyć nie tylko na wzorcowym językowo tekście, ale i na pełnych błędów sformułowaniach. Z jednej strony taka negatywna analiza przekornie pozwala łatwiej zapamiętać poprawne sformułowania, z drugiej – unikać właśnie takich błędów, z trzeciej zaś – jest świetnym materiałem, by nauczyć się rozróżniać potoczny i niechlujny […]

Uczmy się na błędach


Oprócz porad „jak tłumaczyć” i „jak nie tłumaczyć” niektórzy powinni wziąć sobie do serca jeszcze jedną zasadę – nie wszystko jest przekładalne, względnie – nie ma sensu tłumaczenie czegoś, co traci swój podstawowy aspekt humorystyczny w przekładzie, z naciskiem na gry słowne… Oto niemal koronny przykład: którego angielski oryginał jest, […]

Nie tłumaczmy wszystkiego


Tłumacz nie raz staje przed zadaniem, jak przełożyć (w ogóle lub zwięźle) nieprzekładalne – mowa tu zarówno o m.in. słowach określających rzeczy lub zjawiska, występujące wyłącznie na danym obszarze lub w danej kulturze, wyrażeniach przywołujących jedynie dla pierwotnego odbiorcy szereg skojarzeń czy określeniach, które przez swoją zwięzłość wyrażają „więcej niż […]

Zwięzłość a tłumaczenia



Polecam Wam artykuł z Chicago Tribune Language interpeter services see demand soar, ukazujący tło popularności firm oferujących tłumaczenia przez telefon: The demand for such language services has been surging in the last few years, partly because of growth in immigration to the U.S. over the last few decades but also […]

Boom na tłumaczy telefonicznych


Węgierski Instytut Kultury zaprasza na spotkanie z  Györgyem Ifju, autorem wielu przewodników, o tematyce „Źródła lecznicze i kąpieliska termalne na Węgrzech”. Spotkanie odbędzie się 21 maja 2012 o godzinie 18.00 w Instytucie. Węgierski Instytut Kultury Warszawa 00-009 ul. Moniuszki 10 +48226293241 http://www.hunginst.pl hunginst@hunginst.pl

Węgry – raj dla kuracjuszy




W jednym z lokalnych wydań Gazety.pl pojawił się ostatni artykuł na temat zmiany nazwy jednej z ulic z Budapeszteńskiej na Budapesztańską. Zobaczmy zatem, co na temat obu form sądzą językoznawcy: – W najnowszym Słowniku Poprawnej Polszczyzny pod redakcją Andrzeja Markowskiego pojawia się odwołanie do Słownika Wyrazów Kłopotliwych, autorstwa Mirosława Bańki […]

Budapesztański czy budapeszteński


Kolejne zaproszenie na imprezę naukową, na której pojawią się też Węgrzy: 12 maja 2012 odbędzie się 16 edycja pikniku naukowego. Impreza przyjmuje gości od 11.00 do 20.00 w Parku Marszałka Rydza-Śmigłego przy ulicy Rozbrat w Warszawie. W tym roku obok znanej już w Polsce ekipy Pałacu Cudów z Budapesztu przedstawi […]

Węgrzy na Pikniku Naukowym


W jednym z zeszłorocznych wpisów podawałam dwa teksty do ćwiczenia dykcji w języku węgierskim. Dziś kolejna porcja lingwołamek, czy jak kto woli łamańców językowych (węg. nyelvtörő) – nie tylko dla najbardziej zaawansowanych w nauce węgierskiego (więcej znajdziecie na citatum.hu): Fekete bikapata kopog a patika pepita kövén. Az ipafai papnak fapipája […]

Jak połamać sobie język na węgierskim



Węgrzy, podobnie jak i cały świat od jakiegoś czasu, śmieją się głównie z memów i dowcipów umieszczanych na stronach pokroju Demotywatorów, Po-landu, Kwejka etc. Oto mała próbka nieprzetłumaczalnych, węgierskich żartów – niektóre z nich mogą pasować do kategorii „Człowiek-suchar” :) – Akarsz sokat keresni? – Igen. – Akkor jól elbújok. […]

Z czego śmieją się Węgrzy?



O tym, co należy do obowiązków tłumacza, zwłaszcza od strony etycznej, pisałam kiedyś w Idei przekładu – pokrótce filozofia tłumaczeń sprowadza się do transparentności i braku ingerencji w nieusprawiedliwiony przez wymogi języka docelowego sposób (choć można by tu zdecydowanie odróżnić zasady określające przekład literacki). Dowcipnym komentarzem idei przekładu jest swoją […]

Jak (nie) tłumaczyć







O hiperpoliglotach pisałam już kiedyś tutaj, a dziś po raz kolejny zachęcam Was do poczytania zwierzeń jednego z nich, władającego 50 językami obcymi. Pełny artykuł „Experience: I can speak 50 languages” znajdziecie na stornie Guardiana, a oto kilka smaczków: I wasn’t a natural language learner. Aged 11, I made slow progress […]

Znam 50 języków obcych, czyli jak inni to robią


Jeśli przedzierając się przez gąszcz reguł  i wyjątków kiedykolwiek zwątpicie w sens nauki języków obcych, przypomnijcie sobie jedną z poniższych złotych myśli: The sum of human wisdom is not contained in any one language. Ezra Pound You can’t see other people’s point of view when you have only one language. Frank Smith […]

Motywacja do nauki języków obcych


W styczniu Narodowy Stary Teatr w Krakowie wydał publikację pt. „Mitos 21 – antologia”, zawierającą pięć współczesnych dramatów w przekładzie na język polski. W dwóch tomach zawarto informacje o członkach sieci i ich działalności oraz najlepsze i najnowsze dramaty (które zebrały rekomendacje dramaturgów i kierowników literackich z teatrów zrzeszonych w […]

MITOS 21 i akcent węgierski



Na pewno nie raz część z Was potrzebowała gotowego tekstu umowy w języku węgierskim, chociażby dla siebie samych, jako zleceniobiorców. Warto mieć pod ręką bezpłatne wzory podstawowych umów –  znajdziecie je np. tutaj, a obejmują: Engedményezési szerződés – Umowę przelewu wierzytelności Megbízási szerződés – Umowę-zlecenie/o dzieło Határozatlan időre szóló munkaszerződés […]

Wzory umów w j. węgierskim


Jeśli chcecie dowiedzieć się, skąd wzięła się węgierska nazwa Wielkanocy – Húsvét, to polecam Wam artykuł Miért éppen húsvét? na portalu Nyelv és Tudomány: Nem furcsa-e, hogy az egyház valamikori legnagyobb ünnepét éppen a hasunkra gondolva neveztük el? És hogy nevezik mások? Hol utal az ünnep neve a fontosságára, hol […]

Dlaczego akurat Húsvét?