warsztat


Zapraszam do śledzenia wpisów poświęconych różnorakim książkom, opracowaniom i podręcznikom, traktującym o teorii i praktyce przekładu, głównie pod względem tłumaczeń literackich. Na dobry początek najświeższy tom, jaki ukazał się zupełnie niedawno: Jerzy Jarniewicz – Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim Jerzy Jarniewicz, uznany tłumacz i literaturoznawca, z ogromną erudycją przybliża […]

Biblioteka tłumacza


W dniu 22 września 2012 w Katowicach odbędzie się kolejna edycja szkolenia „Udany debiut w tłumaczeniach literackich”, przeznaczonego dla osób aspirujących do zostania tłumaczem literackim, a także dla czynnych tłumaczy, zwłaszcza początkujących. Trudno ocenić szkolenie, w którym nie brało się udziału, niemniej jednak warto zaznaczyć, że mimo niewątpliwych korzyści, jakie […]

Udany debiut w tłumaczeniach literackich


Jakiś czas temu polecałam Wam cykl audycji Tomasza Kwaśniewskiego w radiu Tok FM (poniedziałki, godzina 21.00) pt. Tłumacz/ka. Od tamtego wpisu pojawił się szereg nowych odcinków, m.in.: Tłumacz/ka: Rozmowa z Markiem Albinem, tłumaczem symultanicznym i przysięgłym z angielskiego, francuskiego, włoskiego, hiszpańskiego i portugalskiego Tłumacz/ka: Gościem była Aleksandra Niemirycz – prezes […]

O tłumaczach w radiu Tok FM c.d.



Paweł Pollak, pisarz, autor powieści „Kanalia” i „Niepełni”, tłumacz literatury szwedzkiej, na swoim blogu O tym i owym we wpisie Ochłapy opowiada o niezwykle lukratywnej propozycji od pewnego wydawnictwa. Jak zwykle pojawia się pytanie – dlaczego tłumacz ma świadczyć pracę charytatywnie na rzecz instytucji, które bynajmniej dobroczynnością się nie zajmują? […]

Jak orać tłumaczem, czyli wydawnictwa śmiechu warte


O tym, jak różnice kulturowe ograniczają rozumienie języka obcego oraz porozumienie między interlokutorami, jak być uprzejmym po angielsku i na ile formy gramatyczne wpływają na postrzeganie Polaków na obcyźnie dowiecie się z artykułu Jak się Polak nie może dogadać z Anglikiem: Kwasy przy mleku: O czym świadczy fakt, że Polak […]

Jak mówić jednym językiem?


O tym, jak znajomość języków obcych wpływa na zdrowie, czy dzieci z rodzin mieszanych językowo zaczynają mówić później, czy istnieje granica wiekowa, poza którą nie warto już męczyć się nauką i jak wychować wielojęzyczne dziecko poczytacie w artykule Polityki „Ucz się języków, będziesz zdrowszy: Do you sprechen po ruski?„ Biegła […]

Języki obce a zdrowie




Dániel Gyurta, pływacki mistrz olimpijski, pobił rekord świata
Węgrzy w tym roku udowodnili, że ich domeną są sporty wodne. Przy tej okazji warto poczytać, skąd wzięły się takie, a nie inne nazwy stylów pływania – odpowiedź znajdziecie w artykule A gyorsúszás is hungarikum? (HU): . A gyorsúszást angolul nem „fast swimming”-nek, hanem „freestyle”-nak, azaz „szabad stílus”-nak hívják. Honnan […]

Styl dowolny czy szybki, czyli jak pływają Węgrzy


Polecam Wam ciekawy artykuł, będący podsumowaniem badań nad wielojęzycznością mieszkańców poszczególnych krajów w Europie. Z opracowania raportu 2012 Eurobarometer Report “Europeans and their languages” wybrałam fragmenty tyczące się Węgier: The European policy objective of a trilingual population (national language, English, another language) is already met by the majority of the […]

Wielojęzyczna Europa



W ramach zabawnych (bądź pseudozabawnych…) genez różnych języków po internecie krąży i taka wersja, w której miejsca doczekał się węgierski: . Podobnie jak wątpliwy jest humor części pozostałych „genez”, zakwestionować można też pomysł na język węgierski – widać, że jak zwykle z pomocą przyszło GoogleTranslate, dzięki któremu powstał węgierski w […]

Geneza węgierskiego okiem laika


Wydawać by się mogło, że użytkownicy angielskiego nie powinni mieć wielkich powodów do narzekania – porozumieć się w nim można w każdym zakątku świata, a sam język nie należy do grupy najbardziej skomplikowanych, dodatkowo przez swoją powszechność pozwala na osłuchanie się z nim  i szybszą naukę. A jednak nie tylko […]

Frustracje językowe




Warto czasem zajrzeć do Nonsensopedii, bo ironia i poczucie humoru, z jakimi pisane są poszczególne hasła, pomaga szybko zapamiętać część charakterystyki danego zjawiska, do tego zdejmując ciężar naukowego zadęcia. Dziś polecam Wam nonsensopedyczną definicję poezji węgierskiej: Poezja węgierska – składny rezultat kreatywnej melancholii po węgiersku. I bez tego gulaszu, na […]

Poezja węgierska z przymrużeniem oka



Kilka dni temu pisałam o nieprzekładalnych grach słownych, jakie powstały w trakcie EURO 2012 (znajdziecie je tutaj). Dziś kolejna porcja takich zabaw językowych – pierwsza to parafraza znanego przysłowia: a druga klasycznie oparta jest na grze słów: obie jednak sprawią tłumaczowi tyle samo problemów. Warto jednak się nie poddawać i […]

EURO 2012 i gry językowe



Niedawno polecałam Wam artykuł mówiący o możliwych protestach tłumaczy podczas EURO 2012 (znajdziecie to tutaj), dziś zachęcam Was do przeczytania  kolejnego tekstu, ukazującego kulisy od drugiej, sądowej strony. Oto artykuł Temida stawia tłumaczy w stan gotowości z Rzeczpospolitej – Prawa: Najbardziej poszukiwani są eksperci z języków chorwackiego i greckiego. Kiedy […]

Ilu tłumaczy potrzeba na EURO 2012?



Polecałam już kiedyś blog tlumaczeniaprawnicze.com.pl, dziś natomiast chcę szczególnie zachęcić Was do przeczytania raportu ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNOPRAWNA TŁUMACZY PRZYSIĘGŁYCH I NIEPRZYSIĘGŁYCH (znajdziecie go tutaj), który napisała autorka wspomnianego bloga. Warto zauważyć, że taka odpowiedzialność nie ciąży tylko na tłumaczach przysięgłych, a co za tym idzie, dobrze jest zapoznać się z jej […]

Odpowiedzialność cywilnoprawna tłumaczy



Wśród największych sędziowskich gwiazd, będących arbitrami podczas meczów Euro 2012 w  Polsce i na Ukrainie znalazł się Węgier Viktor Kassai, który wczoraj poprowadził w Gdańsku mecz Włochy – Hiszpania w grupie C. O ile dyskusyjne jest moje zainteresowanie samą piłką nożną, o tyle z zaciekawieniem słuchałam, jak komentatorzy poradzą sobie […]

Węgierscy sędziowie na EURO 2012


Jeszcze chwila i prasa obwieści aferę ulotkową, czyli wrogie działania mające na celu ośmieszenie Polski na EURO 2012 poprzez rozdawanie ulotek z wołającym o pomstę do nieba kaleczeniem różnych języków. Prekursorami byli Irlandczycy, odkrywający marsjański dialekt polszczyzny (poczytacie  o tym tutaj), przyszła kolej i na nas, bowiem jako sumienni organizatorzy […]

Afery ulotkowej ciąg dalszy, czyli inne rozrywki na EURO 2012


Tak w skrócie wygląda hasło, które biura tłumaczeń robiące masówkę pod klienta chciałyby wytatuować tłumaczom na czołach. Nie wystarczy świetna znajomość języka (bądź kilku) obcych, nienaganna biegłość w ojczystym, swoboda w wybranych specjalizacjach, terminowość, rzetelność, doświadczenie i zadowolenie dotychczasowych klientów. Jeśli bowiem tłumacz ośmieli się zwrócić uwagę, że proponowany tekst […]

Tłumaczu, znaj się na wszystkim!



Do takiego wniosku można dojść, analizując co, jak, na kiedy i za ile chcą zlecać BT-masówki. Ostatnio otrzymałam propozycję tłumaczenia technicznego (maszyny) – uprzejmie odmówiłam, brak terminów i nie moja specjalizacja, przy okazji podając namiar na kogoś, kto się w tej parze i w tej tematyce sprawdza. W „podziękowaniu” przyszła […]

Biura tłumaczeń – liczy się tylko zysk?


Artykuł w Guardianie G8 interpreters: the art of many different dinner party conversations, choć krótki, może dostarczyć podstawowej wiedzy o tłumaczeniach ustnych (zwłaszcza konferencyjnych) tym, którzy nie bardzo orientują się w specyfikacji języków i sposobach wykonywania takich tłumaczeń. Warto zatem zaznajomić się ze znaczeniem: active language passive language symmetric interpretation […]

Specyfikacje tłumaczeń ustnych – konferencje


Tym, którym opornie idzie nauka węgierskiego oraz tym, którzy nieraz westchną ciężko przy niespodziewanie wyskakującym wyjątku polecam artykuł Ragozni nehéz!: . A magyarban a toldalékolás legalább olyan nehéz, mint a szórend, ha nem nehezebb. A legrosszabb nyelvtanórai emlékeinket idézve rájöhetünk, mennyire bonyolult is az a nyelv, amit megtanultunk gyerekkorunkban. Néha […]

Węgierski trudny nawet dla Węgrów?



Tłumacz wiele może się naczyć nie tylko na wzorcowym językowo tekście, ale i na pełnych błędów sformułowaniach. Z jednej strony taka negatywna analiza przekornie pozwala łatwiej zapamiętać poprawne sformułowania, z drugiej – unikać właśnie takich błędów, z trzeciej zaś – jest świetnym materiałem, by nauczyć się rozróżniać potoczny i niechlujny […]

Uczmy się na błędach


Oprócz porad „jak tłumaczyć” i „jak nie tłumaczyć” niektórzy powinni wziąć sobie do serca jeszcze jedną zasadę – nie wszystko jest przekładalne, względnie – nie ma sensu tłumaczenie czegoś, co traci swój podstawowy aspekt humorystyczny w przekładzie, z naciskiem na gry słowne… Oto niemal koronny przykład: którego angielski oryginał jest, […]

Nie tłumaczmy wszystkiego


Tłumacz nie raz staje przed zadaniem, jak przełożyć (w ogóle lub zwięźle) nieprzekładalne – mowa tu zarówno o m.in. słowach określających rzeczy lub zjawiska, występujące wyłącznie na danym obszarze lub w danej kulturze, wyrażeniach przywołujących jedynie dla pierwotnego odbiorcy szereg skojarzeń czy określeniach, które przez swoją zwięzłość wyrażają „więcej niż […]

Zwięzłość a tłumaczenia



Polecam Wam artykuł z Chicago Tribune Language interpeter services see demand soar, ukazujący tło popularności firm oferujących tłumaczenia przez telefon: The demand for such language services has been surging in the last few years, partly because of growth in immigration to the U.S. over the last few decades but also […]

Boom na tłumaczy telefonicznych


W jednym z lokalnych wydań Gazety.pl pojawił się ostatni artykuł na temat zmiany nazwy jednej z ulic z Budapeszteńskiej na Budapesztańską. Zobaczmy zatem, co na temat obu form sądzą językoznawcy: – W najnowszym Słowniku Poprawnej Polszczyzny pod redakcją Andrzeja Markowskiego pojawia się odwołanie do Słownika Wyrazów Kłopotliwych, autorstwa Mirosława Bańki […]

Budapesztański czy budapeszteński


Maj wyjątkowo obrodził w ciekawe wydarzenia, podczas których nie zabraknie akcentów węgierskich. Oto pierwsze zaproszenie – na XII Festiwal Nauki w Krakowie pod hasłem „Teoria- Poznanie- Doświadczenie”: Teoria – Poznanie – Doświadczenie to hasło tegorocznej edycji Festiwalu Nauki w Krakowie, który odbywać się będzie od 9 do 12 maja br. […]

Węgierski namiot na Festiwalu Nauki w Krakowie



W jednym z zeszłorocznych wpisów podawałam dwa teksty do ćwiczenia dykcji w języku węgierskim. Dziś kolejna porcja lingwołamek, czy jak kto woli łamańców językowych (węg. nyelvtörő) – nie tylko dla najbardziej zaawansowanych w nauce węgierskiego (więcej znajdziecie na citatum.hu): Fekete bikapata kopog a patika pepita kövén. Az ipafai papnak fapipája […]

Jak połamać sobie język na węgierskim



O tym, co należy do obowiązków tłumacza, zwłaszcza od strony etycznej, pisałam kiedyś w Idei przekładu – pokrótce filozofia tłumaczeń sprowadza się do transparentności i braku ingerencji w nieusprawiedliwiony przez wymogi języka docelowego sposób (choć można by tu zdecydowanie odróżnić zasady określające przekład literacki). Dowcipnym komentarzem idei przekładu jest swoją […]

Jak (nie) tłumaczyć





Wszystkim zainteresowanym węgierską administracją państwową polecam zapoznanie się z warunkami tegorocznego trzymiesięcznego stażu im. Balassiego: STAŻ IM. BÁLINTA BALASSIEGO II EDYCJA – BUDAPESZT, 2012 Z inicjatywy Wicepremiera Węgier, Tibora Navracsicsa, po raz drugi zostaje rozpisany TRZYMIESIĘCZNY STAŻ IM. BÁLINTA BALASSIEGO w Ministerstwie Sprawiedliwości i Administracji Państwowej (KIM) w Budapeszcie. Stażysta […]

Staż w Ministerstwie Sprawiedliwości i Administracji Państwowej (Budapeszt, 3 miesiące)



Jeśli przedzierając się przez gąszcz reguł  i wyjątków kiedykolwiek zwątpicie w sens nauki języków obcych, przypomnijcie sobie jedną z poniższych złotych myśli: The sum of human wisdom is not contained in any one language. Ezra Pound You can’t see other people’s point of view when you have only one language. Frank Smith […]

Motywacja do nauki języków obcych


Na pewno nie raz część z Was potrzebowała gotowego tekstu umowy w języku węgierskim, chociażby dla siebie samych, jako zleceniobiorców. Warto mieć pod ręką bezpłatne wzory podstawowych umów –  znajdziecie je np. tutaj, a obejmują: Engedményezési szerződés – Umowę przelewu wierzytelności Megbízási szerződés – Umowę-zlecenie/o dzieło Határozatlan időre szóló munkaszerződés […]

Wzory umów w j. węgierskim


Niedawno w atmosferze skandalu związanego posklejaniem swojej pracy doktorskiej z dzieł innych naukowców ustąpił z urzędu prezydent Węgier, Pál Schmitt (więcej o tym znadziecie tutaj  PL i tutaj HU). Zaraz po tym wydarzeniu  pojawiły się także wątpliwości co do pracy magisterskiej Viktora Orbána. Premier Węgier opublikował ją zatem na swoim […]

Schmitt, Orbán, Gyurcsány – afera plagiatowa na Węgrzech



Po roku przerwy powraca konkurs dla tłumaczy (IV edycja), mający na celu wyłonienie uczestników warsztatów translatorskich w Balatonfüred. Polecam gorąco, sama brałam w nich udział trzykrotnie i w dużym stopniu pomogły mi one ukształtować ostatecznie swoje wyobrażenie na temat przekładu literackiego – m.in. dzięki nim od pewnego czasu mogę wykonywać […]

Warsztaty w Balatonfüred



Uniwersytet Letni w Debreczynie w dniach 22-28 lipca 2012 organizuje pierwszą międzynarodową konferencję dla obcojęzycznych lektorów języka węgierskiego. Oto węgiersko- i angielskojęzyczne zaproszenia oraz szczegółowy opis tego wydarzenia: NEM MAGYAR ANYANYELVŰ MAGYARTANÁROK (NeMaMaT) I. NEMZETKÖZI KONFERENCIÁJA 2012. július 22–28. Debrecen, Magyarország a Debreceni Nyári Egyetem szervezésében A Debreceni Nyári Egyetem […]

Międzynarodowa konferencja dla obcojęzycznych lektorów języka węgierskiego



W ramach serii niecodziennych słowników języka węgierskiego dziś prezentuję Wam 3 pozycje leksykonów tematycznych w konfiguracji z angielskim i esperanto, autorstwa Ilony Koutny z UAM w Poznaniu: Ilona Koutny: English-Esperanto-Hungarian mini-dictionary on Education and Work. CELTRAFO AEH1. Poznan: ProDruk. 2002. 146 p. ISBN 83-88518-36-4. Ilona Koutny: English-Esperanto-Hungarian mini-dictionary on Language […]

Słowniki tematyczne angielsko-węgiersko-esperanto


Niedawno polecałam stronę dydaktyczną z pomocami do nauki języka węgierskiego dla początkujących (tutaj), dziś  przedstawiam Wam kolejną przydatną stronę – Magyaróra.com, na której znajdziecie zadania (nie tylko gramatyczne, ale także m.in. teksty literackie czy słownictwo) dla początkujących, średniozaawansowanch i zaawansowanych w nauce węgierskiego: Munkalapok   Nyelvtan Tematikus feladatok Rövid feladatok […]

Magyaróra – praktyczne ćwiczenia z węgierskiego




W serii perełek wynalezionych w sieci przedstawiam Wam Wielki węgierski słownik etymologiczny on-line (Magyar Etimológiai Nagyszótár). Haseł możecie szukać po alfabetycznym spisie lub też poprzez opcję wyszukiwania danego słowa. Oto przykładowe wyniki dla haseł „anya” i „repce”: anya: ‘nőnemű szülő’. Származékai: anyó, anyóka, anyu, anyai, anyaság, anyátlan, anyáskodik. Ősi szavunk […]

Węgierski słownik etymologiczny on-line


Na fali modnych ostatnio zestawień „jak różni ludzie postrzegają dany zawód”, wypłynęło także zestawienie dla tłumaczy. I choć przez nieuczciwe praktyki niektórych ludziom ciężko czasem jest uwierzyć w nieprawdziwość pierwszego obrazka, to najbliższa rzeczywistości jest ostatnia ilustracja – przy czym tłumacze małych języków dodatkowo są obłożeni stosami wydawnictw książkowych, rzadko […]

Jak wygląda praca tłumacza?


Wczoraj prezentowałam stronę pomagającą w nauce węgierskiego na poziomie podstawowym, dziś z kolei pomoc naukowa dla osób bardzo zaawansowanych w kwestiach językoznawczych – węgierski korpus językowy. Na początek sama definicja tego pojęcia ze strony korpusy.net (znajdziecie tam też słowniczek terminów korpusowych, przydatny podczas pracy ze zbiorem danych tekstowych): Korpus językowy […]

Korpus języka węgierskiego



Uczącym się węgierskiego polecam Beszélek magyarul!, czyli stronę pomyślaną dla tych, którzy chcą opanować język bratanków na poziomie podstawowym. Wśród licznych opcji i tematów znajdziecie m.in. następujące propozycje:  A magyar magánhangzók  A magyar mássalhangzók  Jó reggelt!  Jó napot kívánok!  A létige (van) ragozása Zoli vagyok  Számolok  Hány forint? Írd le […]

Beszélek magyarul! – strona dla uczących się węgierskiego