zwyczaje




Paweł Pollak, pisarz, autor powieści „Kanalia” i „Niepełni”, tłumacz literatury szwedzkiej, na swoim blogu O tym i owym we wpisie Ochłapy opowiada o niezwykle lukratywnej propozycji od pewnego wydawnictwa. Jak zwykle pojawia się pytanie – dlaczego tłumacz ma świadczyć pracę charytatywnie na rzecz instytucji, które bynajmniej dobroczynnością się nie zajmują? […]

Jak orać tłumaczem, czyli wydawnictwa śmiechu warte



O tym, jak różnice kulturowe ograniczają rozumienie języka obcego oraz porozumienie między interlokutorami, jak być uprzejmym po angielsku i na ile formy gramatyczne wpływają na postrzeganie Polaków na obcyźnie dowiecie się z artykułu Jak się Polak nie może dogadać z Anglikiem: Kwasy przy mleku: O czym świadczy fakt, że Polak […]

Jak mówić jednym językiem?


O tym, jak znajomość języków obcych wpływa na zdrowie, czy dzieci z rodzin mieszanych językowo zaczynają mówić później, czy istnieje granica wiekowa, poza którą nie warto już męczyć się nauką i jak wychować wielojęzyczne dziecko poczytacie w artykule Polityki „Ucz się języków, będziesz zdrowszy: Do you sprechen po ruski?„ Biegła […]

Języki obce a zdrowie


Wino z wodą sodową, czyli szprycer, na Węgrzech zwany fröccs, niesie za sobą całą filozofię nazw i proporcji: Szprycer to napój powstały ze zmieszania białego wina z wodą sodową. W zależności od proporcji rozróżniamy nagyfröccs (duży fröccs, 2 dl wina, 1 dl wody), hosszú lépés (długi krok, 1 dl wina, […]

Węgierska miara szprycera



Kilka dni temu opisywałam, jak to węgierskie hafty zdobywają świat, zdobiąc najróżniejsze przedmioty (wpis znajdziecie tutaj). Nie minęło wiele czasu, a węgierskie gazety znów doniosły, że w kalocsański wzór został wyhaftowany uniform lotniczy Tamása Nádasa, zdobywcy złotego medalu w programie dowolnym podczas 10th FAI World Advanced Aerobatic Championships w Nyíregyháza.

Haftowany strój rajdowca


Dániel Gyurta, węgierski złoty medalowiec stylem klasycznym na 200 metrów trafił na okładki gazet w Norwegii po tym, jak podczas ceremonii wręczania krążków oświadczył, że kopię swojego medalu prześle rodzinie zmarłego w wieku 26 lat norweskiego pływaka, Alexandra Dale’a Oena. Oen zmarł 30 kwietnia tego roku podczas zgrupowania, a za […]

Dani Gyurta poruszył Norwegów


W tym roku zapanowała moda na węgierskie hafty, zwłaszcza pochodzące z Kalocsa i Matyóföld.  Oto kilka przykładów, jak na Węgrzech i na świecie wykorzystywane są te motywy – w obuwnictwie, modzie codziennej i ślubnej, cukiernictwie i lakiernictwie :): [zdjęcia za: http://www.szeretlekmagyarorszag.hu/]

Węgierskie hafty podbijają świat



Oczy całego świata skierowane są na Londyn i wyczyny sportowców na Igrzyskach – zobaczmy zatem, jak wygląda podsumowanie dotychczasowych zwycięstw Węgrów w poprzednich Olimpiadach i w jakich dziedzinach mają największe szanse medale: Best sports Canoeing and swimming, though fencing is historically their most successful sport. Star performers Three-time Olympic champion […]

Węgierskie szanse medalowe – Londyn 2012


O kostce Rubika pisałam już jakiś czas temu (wpis znajdziecie tutaj), dziś polecam Wam artykuł z Gadżetomanii pt. Geek tygodnia: Ernő Rubik, człowiek schowany za kostką, podejmujący temat nieco szerzej: Jakim cudem wynalazek z komunistycznych Węgier zrobił taką karierę na Zachodzie? Trzeba pamiętać, że Węgry były wtedy „najszczęśliwszym barakiem w obozie komunistycznym”, czyli nieco […]

Ernő Rubik i jego przebojowa kostka


Węgrzy mają dość liberalne podejście do wielu kwestii związanych z życiem prywatnym i obce jest im chowanie problemów bądź swoich przekonań w czterech ścianach. Przykładem rozwiązywania tych pierwszych jest dość wysoki odsetek rozwodów, tych drugich – legalizacja związków partnerskich, która nastąpiła w 2009 roku. Oto jak wygląda mapa Europy pod […]

Liberalne Węgry, czyli związki partnerskie





W dwóch miejscach w Budapeszcie, na przystankach przy Aquincum (Római tér 1.) i w Csillaghegy (Mátyás király út 5.) można stać się aktywnym uczestnikiem programu kulturalnego, zainspirowanego akcjami w Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Na przystankach ustawiono gablotki z książkami, z których korzysta się w przejrzystym systemie – przynieś książkę i […]

Wymiana książek na przystankach w Budapeszcie



Niejedna osoba miała nieodparte wrażenie, że język węgierski jest pozaziemski w swym brzmieniu. Wśród zwariowanych teorii nie brak i takich, które sprowadzają węgierski z Marsa na Ziemię uważając, że to język naszych praojców w Raju. Skąd jednak naprawdę wzięło się określenie Marsjanie w odniesieniu do Węgrów? Oto brzmienie anegdoty za […]

Węgrzy są z Marsa


EURO 2012 ma się ku końcowi, ale emocje nie stygną. I  jak kiedyś Polacy pomstowali na Howarda Webba, teraz Ukraińcy gnębią węgierskiego sędziego Viktora Kassai, który stał się negatywnym bohaterem tegorocznych rozgrywek: Dla Ukraińców odpadnięcie z mistrzostw Europy było równie wielkim zawodem jak dla Polaków, jednak atmosfera po porażce jest […]

Kassai – węgierski Howard Webb





Wśród największych sędziowskich gwiazd, będących arbitrami podczas meczów Euro 2012 w  Polsce i na Ukrainie znalazł się Węgier Viktor Kassai, który wczoraj poprowadził w Gdańsku mecz Włochy – Hiszpania w grupie C. O ile dyskusyjne jest moje zainteresowanie samą piłką nożną, o tyle z zaciekawieniem słuchałam, jak komentatorzy poradzą sobie […]

Węgierscy sędziowie na EURO 2012


Jeszcze chwila i prasa obwieści aferę ulotkową, czyli wrogie działania mające na celu ośmieszenie Polski na EURO 2012 poprzez rozdawanie ulotek z wołającym o pomstę do nieba kaleczeniem różnych języków. Prekursorami byli Irlandczycy, odkrywający marsjański dialekt polszczyzny (poczytacie  o tym tutaj), przyszła kolej i na nas, bowiem jako sumienni organizatorzy […]

Afery ulotkowej ciąg dalszy, czyli inne rozrywki na EURO 2012



Tak w skrócie wygląda hasło, które biura tłumaczeń robiące masówkę pod klienta chciałyby wytatuować tłumaczom na czołach. Nie wystarczy świetna znajomość języka (bądź kilku) obcych, nienaganna biegłość w ojczystym, swoboda w wybranych specjalizacjach, terminowość, rzetelność, doświadczenie i zadowolenie dotychczasowych klientów. Jeśli bowiem tłumacz ośmieli się zwrócić uwagę, że proponowany tekst […]

Tłumaczu, znaj się na wszystkim!


Do takiego wniosku można dojść, analizując co, jak, na kiedy i za ile chcą zlecać BT-masówki. Ostatnio otrzymałam propozycję tłumaczenia technicznego (maszyny) – uprzejmie odmówiłam, brak terminów i nie moja specjalizacja, przy okazji podając namiar na kogoś, kto się w tej parze i w tej tematyce sprawdza. W „podziękowaniu” przyszła […]

Biura tłumaczeń – liczy się tylko zysk?


Dzień Ojca (apák napja), obchodzony w Polsce 23 czerwca, na Węgrzech, podobnie jak wiele innych wydarzeń tego pokroju, jest świętem ruchomym i przypada na trzecią niedzielę czerwca (chociaż niektórzy podobno świętują 19 maja, gdy imieniny ochodzi Iwo). Zwykle polecam poszukiwanie wszystkich informacji, stron i portali tematycznie skoncentrowanych na poszczególnych świętach […]

Dzień Ojca na Węgrzech



Już w piątek czeka nas eksplozja piłkarskich emocji w ramach pierwszego meczu Euro 2012. Mimo że reprezentacja Węgrier nie będzie obecna w rozgrywkach, warto poczytać, jak układały się koleje piłkarskich starć bratanków – poczytacie o tym w artykule Polsko-węgierskie potyczki bratanków: Stwierdzenie, że to Węgrzy uczyli Polaków grać w piłkę […]

Polsko-węgierskie potyczki futbolowe


W Polsce Dzień Matki (anyák napja) przypada na 26 maja, na Węgrzech zaś jest świętem ruchomym, obchodzonym w pierwszą niedzielę maja. Na Węgrzech pierwszy raz świętowano w 1925 roku z inicjatywy Węgierskiego Młodzieżowego Czerwonego Krzyża, który połączył obchody z tradycjami maryjnymi. Od 1928 roku, na mocy rozporządzenia ministerialnego Dzień Matki […]

Dzień Matki na Węgrzech


Z zaciekawieniem przeglądałam niedawno wyniki badania, przeprowadzonego przez serwis turystyczny Expedia.com, dotyczącego braku zahamowań Europejczyków przed opalaniem topless lub korzystaniem z plaż dla nudystów. W zestawieniu wygrali Niemcy, Węgrzy nie znaleźli się nawet w pierwszej piątce – i ten rezultat przyjęłam z pewnym zaskoczeniem. Dlaczego? Węgrzy bowiem znani są z […]

Ci bezwstydni Węgrzy



Dziś na Węgrzech obchodzony jest Dzień Dziecka (Gyermeknap) – zawsze w ostatnią niedzielę maja. Węgrzy pierwszy raz świętowali w 1931 roku – wówczas istniał jeszcze Tydzień Dziecka, który od 1950 roku został skrócony do jednego dnia. Jak zwykle wszystkie informacje, strony i portale poświęcone Dniu Dziecka znajdziecie na lap.hu pod […]

Węgierski Dzień Dziecka


Zainteresowanym zagadnieniem dwujęzyczności i nauki drugiego języka u maluchów polecam artykuł Na językach, w którym autorka rozmawia z dr. Zofią Wodniecką i dr. Ewą Haman o pożytkach z dwujęzyczności. Podstawą rozmowy są obserwacje, które wynikają z projektu, w jakim uczestniczą obie panie – zespół badawczy pod kierownictwem dr Haman i […]

Dwujęzyczni mają lepiej


Tłumacz wiele może się naczyć nie tylko na wzorcowym językowo tekście, ale i na pełnych błędów sformułowaniach. Z jednej strony taka negatywna analiza przekornie pozwala łatwiej zapamiętać poprawne sformułowania, z drugiej – unikać właśnie takich błędów, z trzeciej zaś – jest świetnym materiałem, by nauczyć się rozróżniać potoczny i niechlujny […]

Uczmy się na błędach



Tłumacz nie raz staje przed zadaniem, jak przełożyć (w ogóle lub zwięźle) nieprzekładalne – mowa tu zarówno o m.in. słowach określających rzeczy lub zjawiska, występujące wyłącznie na danym obszarze lub w danej kulturze, wyrażeniach przywołujących jedynie dla pierwotnego odbiorcy szereg skojarzeń czy określeniach, które przez swoją zwięzłość wyrażają „więcej niż […]

Zwięzłość a tłumaczenia


W jednym z lokalnych wydań Gazety.pl pojawił się ostatni artykuł na temat zmiany nazwy jednej z ulic z Budapeszteńskiej na Budapesztańską. Zobaczmy zatem, co na temat obu form sądzą językoznawcy: – W najnowszym Słowniku Poprawnej Polszczyzny pod redakcją Andrzeja Markowskiego pojawia się odwołanie do Słownika Wyrazów Kłopotliwych, autorstwa Mirosława Bańki […]

Budapesztański czy budapeszteński


Maj wyjątkowo obrodził w ciekawe wydarzenia, podczas których nie zabraknie akcentów węgierskich. Oto pierwsze zaproszenie – na XII Festiwal Nauki w Krakowie pod hasłem „Teoria- Poznanie- Doświadczenie”: Teoria – Poznanie – Doświadczenie to hasło tegorocznej edycji Festiwalu Nauki w Krakowie, który odbywać się będzie od 9 do 12 maja br. […]

Węgierski namiot na Festiwalu Nauki w Krakowie



Chcemy czy nie, stereotypy mocno wpływają na postrzeganie innych narodów. Oto Europa (przymrużonym) okiem Węgrów: I jak Węgrzy postrzegani są w ramach Europy oczami… Niemców: Brytyjczyków: Włochów:   i Polaków:

Europa oczami Węgrów


Powodów napięć i frustracji w społeczeństwie węgierskim jest wiele – przede wszystkim są to przyczyny polityczne i ekonomiczne, bowiem kryzys dał się bratankom we znaki mocniej, niż Polakom, a działania rządu tylko pogarszają poziom życia na Węgrzech. Niskie płace, drożyzna, bezrobocie, płatne studia, kwestia cygańska – długo by wymieniać, co […]

Co frustruje Węgrów?


Kilka dni temu w jednym z lokalnych wydań portalu informacyjnego pojawiła się notka o „autobusie dla nierozgarniętych„. Jak widać, Polaka i Węgra, dwóch bratanków, łączy wiele tajemnych nici porozumienia, bowiem na portalach węgierskich jakiś czas temu można było znaleźć następujące zdjęcie: Napis głosi: „Informujemy Szanownych Pasażerów, że przód autobusu jedzie […]

Zagadka fizyczno-filozoficzna



Węgrzy, podobnie jak i cały świat od jakiegoś czasu, śmieją się głównie z memów i dowcipów umieszczanych na stronach pokroju Demotywatorów, Po-landu, Kwejka etc. Oto mała próbka nieprzetłumaczalnych, węgierskich żartów – niektóre z nich mogą pasować do kategorii „Człowiek-suchar” :) – Akarsz sokat keresni? – Igen. – Akkor jól elbújok. […]

Z czego śmieją się Węgrzy?



O tym, co należy do obowiązków tłumacza, zwłaszcza od strony etycznej, pisałam kiedyś w Idei przekładu – pokrótce filozofia tłumaczeń sprowadza się do transparentności i braku ingerencji w nieusprawiedliwiony przez wymogi języka docelowego sposób (choć można by tu zdecydowanie odróżnić zasady określające przekład literacki). Dowcipnym komentarzem idei przekładu jest swoją […]

Jak (nie) tłumaczyć




Wielu jest wielbicieli kuchni węgierskiej – mięsnej, tłustej, okraszonej słodką i ostrą papryką, obfitującej w pyszne słodycze i komplementowanej wspaniałym winem. Wiele jest też powodów sentymentu do Węgier, Węgrów i ich kuchni. A skąd się bierze podobne zamiłowanie u Roberta Makłowicza? Tego dowiecie się z fragmentu książki Podróże kulinarne Roberta […]

Podróże kulinarne Roberta Makłowicza – Smak Węgier


Niedawno przebojem okazały się mixy filmików na YouTube, oparte na doszukiwaniu się polskich słów w zagranicznych piosenkach. Ta sama rozrywka bawi i Węgrów, a jedną z najpopularniejszych przeróbek jest osłuchany do znudzenia hit ostatnich miesięcy, czyli Michel Telo i Ai se eu te pego – w wersji félrehallott magyar verzió/nyelvrokonság […]

Węgierskie słowa w zagranicznych piosenkach



W styczniu Narodowy Stary Teatr w Krakowie wydał publikację pt. „Mitos 21 – antologia”, zawierającą pięć współczesnych dramatów w przekładzie na język polski. W dwóch tomach zawarto informacje o członkach sieci i ich działalności oraz najlepsze i najnowsze dramaty (które zebrały rekomendacje dramaturgów i kierowników literackich z teatrów zrzeszonych w […]

MITOS 21 i akcent węgierski


Jeśli chcecie dowiedzieć się, skąd wzięła się węgierska nazwa Wielkanocy – Húsvét, to polecam Wam artykuł Miért éppen húsvét? na portalu Nyelv és Tudomány: Nem furcsa-e, hogy az egyház valamikori legnagyobb ünnepét éppen a hasunkra gondolva neveztük el? És hogy nevezik mások? Hol utal az ünnep neve a fontosságára, hol […]

Dlaczego akurat Húsvét?


Rozpoczyna się powoli sezon planowania i wykorzystywania urlopów – warto więc pomyśleć o spędzeniu wypoczynku np. nad Balatonem. W fotograficzną podróż wokół tego ogromnego akwenu zabiera Onet.pl: Balaton – nie bez powodu określane bywa węgierskim morzem, gdyż oprócz plaż i gwarnych kurortów ma swoją flotę i porty, a północno-zachodnie wiatry […]

Balaton – jezioro prawie jak morze




Oto zapowiedź kolejnych uroczystości, zorganizowanych z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej: W Budapeszcie, dziś o 16.15: Meghívó a Lengyel-Magyar Barátság napja alkalmából rendezett ünnepségre Helyszín: Budapest, Bem József tér Időpont: 2012. március 22. (csütörtök), 16.15  A Face2Face Europe programsorozat keretében a Wysocki Légió Hagyományőrző Egyesület, és a Bem József Kulturális Egyesület […]

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 2012: Budapeszt i Katowice


Oprócz oficjalnych uroczystości na Węgrzech, z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej zostaną zorganizowane również obchody w Warszawie: Organizatorzy / A szervezők zapraszają / meghivják Önt 23 marca 2012 roku o godzinie 15.00 2012. március 23-án, 15.00 órakor do Państwowego Muzeum Archeologicznego, Warszawa, ul. Długa 52 az Állami Régészeti Múzeumba (Varsó, Długa […]

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 2012 roku: Warszawa-Ostrołęka



W dniach 22 i 23 marca 2012 roku z okazji Dnia Przyjaźni Polsko-Węgierskiej główne uroczystości odbędą na Węgrzech w Ópusztaszer w komitacie Csongrád  oraz w Szegedzie. Szczegółowy program w języku węgierskim można pobrać tutaj, a o wydarzeniach wspieranych przez Instytut Polski w Budapeszcie można poczytać tutaj. Oto program uroczystości na […]

Dzień Przyjaźni Polsko-Węgierskiej 2012 – oficjalne uroczystości


Polecam Wam artykuł, który kilka dni temu opublikował Onet.pl – Budapeszt śladami gulaszu. Autor pokazuje stolicę Węgier od strony kuchni, zainspirowany książką Krzysztofa Vargi pt. Gulasz z turula: To niestandardowy przewodnik po stolicy Węgier. Zamiast monumentalnych zabytków o wiele bardziej kultowy gulasz. Zamiast rejsu po Dunaju kieliszek palinki, po którym […]

Budapeszt śladami gulaszu