Węgierskie smutki vol.1


Jedną z ciekawostek na temat Węgrów jest ich dziwna skłonność do samobójstw, objawiająca się m.in. najwyższym odsetkiem kobiet, odbierających sobie życie. Ta dziwna tęsknota za śmiercią została uwieczniona w węgierskim „hymnie samobójców” – Szomorú vasárnap. Ten sam tytuł nosi także pewien węgierski film, o podobnym motywie przewodnim. Oto, co autor scenariusza do tego filmu – Péter Müller – napisał o węgierskiej skłonności do smutku, depresji i samobójstw (pełny artykuł przeczytacie tutaj):

You can hardly meet with a Hungarian who wouldn’t have relatives or friends who really committed suicide – it’s a kind of national disease, it’s a kind of sickness.

.

.

Piosenka zyskała sławę nie tylko na Węgrzech, a jej anglojęzyczne wykonanie niesie równie dużą dawkę przygnębienia, choć tekst odbiega od oryginału. Listę wykonawców, którzy włączyli ją do swojego repertuaru znajdziecie tutaj.

Szomorú vasárnap została skomponowana w 1933 roku przez Rezső Seressa, opatrzona słowami László Jávora i nagrana po raz pierwszy w wykonaniu Pála Kalmára w 1935 r. Wikipadia podaje, że wedle powszechnej opinii piosenka wywołała na Węgrzech falę ponad stu samobójstw. Sam autor zabił się skacząc z okna swojego domu w 1968 r. Napisał ją pod wpływem zerwania zaręczyn przez swoją narzeczoną. O wiele szerszy kontekst powstania piosenki znajdziecie w węgiersko- i anglojęzycznej wersji Wikipedii.

Oto oryginalny tekst:

Szomorú vasárnap száz fehér virággal,
Vártalak kedvesem, templomi imával.
Álmokat kergető vasárnap délelőtt,
Bánatom hintaja nélküled visszajött.
Azóta szomorú mindig a vasárnap,
Könny csak az italom, kenyerem a bánat,
Szomorú vasárnap.

Utolsó vasárnap, kedvesem gyere el,
Pap is lesz, koporsó, ravatal, gyászlepel.
Akkor is virág vár, virág és koporsó,
Virágos fák alatt utam az utolsó.
Nyitva lesz szemem, hogy még egyszer lássalak,
Ne félj a szememtől, holtan is áldalak,
Utolsó vasárnap.

Oraz oryginalne wykonanie piosenki:

.

.
A  to anglojęzyczna wersja – Gloomy Sunday – śpiewana przez Billie Holiday, w (bardzo wolnym) tłumaczeniu Sama M. Lewisa:
.
Sunday is gloomy,
My hours are slumberless
Dearest the shadows
I live with are numberless
Little white flowers
Will never awaken you
Not where the black coach of
Sorrow has taken you
Angels have no thought
Of ever returning you
Would they be angry
If I thought of joining you?
Gloomy Sunday
.
Gloomy is Sunday,
With shadows I spend it all
My heart and I
Have decided to end it all
Soon there’ll be candles
And prayers that are said I know
Let them not weep
Let them know that I’m glad to go
Death is no dream
For in death I’m caressin’ you
With the last breath of my soul
I’ll be blessin’ you
Gloomy Sunday
.
Dreaming, I was only dreaming
I wake and I find you asleep
In the deep of my heart, dear
Darling I hope
That my dream never haunted you
My heart is tellin’ you
How much I wanted you
Gloomy Sunday.
.
I jej wykonanie:
.

.

Piosenka w swoim czasie zdobyła taką popularność, że w Internecie można znaleźć także polskojęzyczną, archiwalną wersję (ze znakiem zapytania przy tłumaczu i odtwórcy) „Smutnej niedzieli”:

.

.