MITOS 21 i akcent węgierski


W styczniu Narodowy Stary Teatr w Krakowie wydał publikację pt. „Mitos 21 – antologia”, zawierającą pięć współczesnych dramatów w przekładzie na język polski. W dwóch tomach zawarto informacje o członkach sieci i ich działalności oraz najlepsze i najnowsze dramaty (które zebrały rekomendacje dramaturgów i kierowników literackich z teatrów zrzeszonych w sieci Mitos 21 European Theatre Network ) w  przekładzie na język polski oraz w oryginale. Dla każdego z twórców publikacja dramatu w języku polskim jest pierwszą w dorobku.

W tomie znalazł się akcent węgierski – sztuka autorstwa Józsiego Jenő Tersánszkyego i Krisztiána Grecsó pt. Cyganie (Cigányok), wystawiana na scenie Katona József Színház w Budapeszcie. Tekst ten oczami krytyka widziany jest następująco:

Pierwszy tekst antologii to dwuaktowy dramat zatytułowany „Cyganie”. Część pierwsza napisana została na początku wieku przez Józsiego Jenő Tersánszky’ego, drugą natomiast dopisał współczesny twórca Krisztián Grecsó. Okazało się bowiem, że sytuacja wykluczonych w węgierskim społeczeństwie nie zmieniła się właściwie od ponad wieku. Gettoizacja poszczególnych grup społecznych, w tym wypadku mniejszości romskiej, nadal wzbudza wiele kontrowersji. Zabójstwo jednego z jej członków powoduje schizofreniczną sytuację, w której społeczność, zgodnie z tradycją, chce opłakiwać zmarłego, zabierając ciało z miejsca zbrodni, natomiast policja robi wszystko, by jak najszybciej umyć ręce od tej sprawy. Agresywny, potoczny i – co ciekawe – spójny język obu części dowodzi braku ewolucji, rodzaju marazmu społecznego, który co jakiś czas musi zostać rozładowany aktem przemocy. Sam problem nigdy jednak nie zostaje rozwiązany.

[Magdalena Talar, Dziennik Teatralny Kraków, 23 lutego 2012]

Tom obejmuje poniższe przekłady (więcej o nich przeczytacie tutaj):

  • Józsi Jenő Tersánszky, Krisztián Grecsó – CYGANIE (Cigányok) – prapremiera 15 października 2010 w Katona József Színház w Budapeszcie; przekład: Anna Butrym
  • Nielsen/Muzeum Das Beckwerka – EUROPEJSKIE MEDIA (European Media) – prapremiera w Królewskim Teatrze w Kopenhadze – kwiecień 2012; przekład: Edyta Stępkowska
  • Jens Hillje, Nurkan Erpulat – SZALONA KREW (Veruktes Blut) – dramat rekomendowany przez Dusseldorf Schauspielhaus, wystawiona przez Ballhaus Naunynstrasse w Berlinie; przekład: Marta Malik
  • Mathilda Fatima Onur – ŚLEPE PLAMY, GWIAZDY (Blinde Punkte, Sterne) – prapremiera w Deutsches Theater w Berlinie 14 września 2011; przekład: Marta Malik
  • Mike Bartlett – TRZĘSIENIA ZIEMI W LONDYNIE (Earthquakes in London) – prapremiera w National Theatre w Londynie 4 sierpnia 2010; przekład: Natalia Nieć