know-how


Zdecydowanie najlepszym źródłem informacji o literaturze węgierskiej są węgierskojęzyczne opracowania, niemniej jednak osoby nie znające języka również mogą zapoznać się z przekrojowym ujęciem prozy, poezji i dramatów bratanków. Oprócz zapoznania się z wieloma polskimi antologiami warto zwrócić uwagę na dwie podstawowe pozycje: T. Klaniczay, J. Szauder, M. Szabolcsi: Historia literatury […]

Historia literatury węgierskiej w polskich opracowaniach


Na poniedziałkowy kiepski nastrój polecam Wam ciekawy artykuł na temat humoru i (braku) możliwości oddania go w poszczególnych sytuacjach i kontekstach kulturowych i translatorskich: I don’t get it: Humor lost in translation oraz komentarze dotyczące przekładalności dowcipów, umieszczane przez tłumaczy na profilu Tłumacze z polskiego.

O humorze w tłumaczeniach


Wśród czasopism i periodyków literackich jedno z najważniejszych miejsc zajmuje Literatura na Świecie: Ukazujący się od 1971 r. miesięcznik poświęcony literaturze obcej, wydawany do końca marca 2010 przez Bibliotekę Narodową, a od 1 kwietnia 2010 przez Instytut Książki. Pismo uznawane jest za jedno z najważniejszych przedsięwzięć („instytucji”) dla polskiej literatury […]

Literatura na Świecie – okno na Węgry



Janowi Reychmannowi hugaryści i hungarofile zawdzięczają wiele – przede wszystkim zaś słowniki pod jego redakcją, jedyne tak obszerne i przekrojowe (choć nie wznawiane i nie aktualizowane od lat osiemdziesiątych), tzw. „duże”: Wielki słownik węgiersko-polski (Magyar-lengyel szótár), red. Jan Reychman, Wiedza Powszechna, Warszawa/Akadémiai Kiadó, Budapest. wyd. 2 z 1980 roku liczy […]

Jan Reychmann


Kolejnym ciekawym znaleziskiem leksykograficznym w otchłani Internetu, jakim chcę się z Wami podzielić, jest polsko-węgierski Słownik Współpracy Wyszehradzkiej, który bynajmniej nie obejmuje sugerowanej przez nazwę tematyki, lecz ma charakter dość ogólny. Liczy 116 stron w PDF w układzie alfabetycznym wg haseł polskich (którym, co ciekawe, „coś” pozjadało wszystkie znaki diakrytyczne, […]

Słownik współpracy wyszehradzkiej


Dziś chcę Wam polecić stary już, ale wciąż ciekawy i być może nie przez wszystkich znany tekst Ryszarda Kapuścińskiego „Tłumacz – postać XXI wieku„. Oto fragment („na zachętę”, zwany przez Węgrów izelítő): Przekładając tekst, otwieramy Innym nowy świat, tłumaczymy go, a tłumacząc – przybliżamy, pozwalamy w nim przebywać, uczynić go […]

Tłumacz – postać XXI wieku




Kodeks Tłumacza Przysięgłego może być przydatny nie tylko dla tych, którzy takie tłumaczenia wykonują, ale także dla zamawiających usługę tłumaczenia poświadczonego. Oto jego tekst (za: www.tepis.org.pl): . . KODEKS TŁUMACZA PRZYSIĘGŁEGO Uchwała Rady Naczelnej PT TEPIS z 31 marca 2005 r. opracowana przez Komitet Redakcyjny KTP z udziałem przedstawicieli Ministerstwa […]

Kodeks Tłumacza Przysięgłego


Panorama Kultur to kolejne miejsce w sieci, w którym można zapoznać się co nieco z Węgrami pod względem kultury, literatury, podróży itp. Oto, co o stronie piszą jej autorzy: Panorama Kultur – Europa Mniej Znana to magazyn poświęcony życiu kulturalnemu i intelektualnemu oraz tradycjom naszej części Europy nazywanej Środkowo – […]

Panorama Kultur – co nieco o Węgrzech



O imionach na Węgrzech pisałam już kilka razy – w poprzednich wpisach prezentowałam Wam węgierskojęzyczną stronę z listą imion oraz ich pochodzeniem i znaczeniem, jej anglojęzyczny odpowiednik oraz alfabetyczny spis imienin z datami obchodzenia ich na Węgrzech. Pisałam też osobno o pochodzeniu i znaczeniu imion spotykanych na Węgrzech (wersja węgierska) […]

Polskie rodzynki wśród węgierskich imion


Ci, którzy aplikowali na jakiekolwiek stanowiska za granicą wiedzą, że kluczem do sukcesu w pierwszym etapie rekrutacji jest odpowiednia dokumentacja, odpowiadająca wymogom danego kraju.  Nie zawsze jednak wszystkie specyfikacje jednego systemu można łatwo i przejrzyście oddać w dokumentach docelowych, stąd też powstał pomysł Europassu – ujednolicenia dokumentów dla przejrzystości kwalifikacji […]

Szukasz pracy na Węgrzech? Korzystaj z Europassu


Dziś, w ramach przeglądu ciekawostek językowych, kilka zdań poświęconych węgierskim palindromom: Palindrom (gr. palindromeo – biec z powrotem) – wyrażenie brzmiące tak samo czytane od lewej do prawej i od prawej do lewej. Przykładem palindromu jest: Kobyła ma mały bok. Współcześnie palindromy pełnią funkcję gry słownej. Prawdopodobnie tak było również […]

Węgierskie palindromy




Dziś słów kilka o ciekawostce językowej, zwanej pangramem: Pangram (gr. pan gramma – każda litera) – krótkie zdanie zawierające wszystkie litery danego języka. Może stanowić zabawę słowną, często jest jednak również wykorzystywane do sprawdzania poprawności danych tekstowych, poprawności wyświetlania lub drukowania znaków itp. Szczególnie dopracowane pangramy zawierają każdą literę tylko […]

Węgierskie pangramy


Niedawno na portalu sport.pl pojawiło się zestawienie najlepszych złotych jedenastek w historii piłki nożnej. Wśród wspomnianych drużyn znalazła się także węgierska reprezentacja z 1952 r., tzw. Aranycsapat (dosł. złota drużyna): W 1952 roku wygrali olimpiadę, a rok później – jako pierwsi na świecie – pokonali Anglików na Wembley aż 6:3. […]

Najlepsze reprezentacje futbolu – Węgry



W serii ciekawych słowników polecam tym razem (kolejny) słownik slangu (poprzednie znajdziecie tu i tu), węgierską odmianę Urban Dictionary: Népszótar, tworzoną przez użytkowników – każdy może dodać własne hasło lub nowe znaczenie danego słowa, a użytkownicy oceniają jego poprawność. Stąd też należy ostrożnie podchodzić do prezentowanych w nim zasobów, niemniej […]

Urban Dictionary made in Hungary


Kinomaniakom polecam książkę o latach 60. w kinematografii na Węgrzech, które oznaczają okres świetności kina węgierskiego – Złotą erę kina węgierskiego pod redakcją Roberta Kardzisa i  Jana Topolskiego. Oto jak redaktorzy przedstawiają owoc swojej pracy: Zamierzaliśmy stworzyć publikację, która – mimo skromnej objętości – opowie o fenomenie węgierskiego kina z […]

Złota era kina węgierskiego


Prezentowałam Wam niedawno możliwości nauki węgierskiego hobbystycznie, dziś będzie kilka słów o możliwości studiowania języka węgierskiego w Polsce – kierunki znajdują się  w trzech ośrodkach: w Warszawie, Krakowie i Poznaniu. Katedra Hungarystyki Uniwersytet Warszawski 00-311 Warszawa ul. Browarna 8/10 tel: (0-22) 552-09-75 (sekretariat) http://www.hungarystyka.uw.edu.pl/ Kierownik Katedry: dr hab. prof. Bożenna […]

Możliwości studiowania języka węgierskiego w Polsce



Na portalu GoldenLine w grupie Tłumacze powstał ostatnio nowy, pożyteczny wątek: Linki, źródła, słowniki, glosariusze i wszelkie inne zasoby. Tłumacze dzielą się w nim znalezionymi zasobami sieciowymi, z m.in. określeniem pary językowej i tematyki. Warto tam zajrzeć, bowiem polecane są nie tylko słowniki w poszczególnych parach językowych, ale glosariusze, wzorcowe […]

Słowniki, glosariusze, leksykony


Odmęty internetu zaskakują co chwilę – jednym z moich najciekawszych odkryć w ramach słowników polsko-węgierskich jest Minileksykon i słownik polsko-węgierski dla akustyków (Akusztikai kislexikon és szótár) autorstwa Andrása Buskó z 2009 roku (113 stron, wersja PDF). Słownik ma układ alfabetyczny, na końcu znajduje się też „Wykaz aktualnie obowiązujących norm z […]

Słownik polsko-węgierski dla akustyków


3 listopada 2011 odbędzie się konferencja pt. „Nasze wojska podjęły walkę…” z okazji 55 rocznicy rewolucji węgierskiej 1956, zorganizowana przez portal Polskie Radio oraz Węgierski Instytut Kultury (miejsce prelekcji: Polskie Radio SA, sala konferencyjna, III piętro, al. Niepodległości 77/85, Warszawa). Program konferencji: 9.30            Otwarcie konferencji Andrzej Siezieniewski  (prezes Zarządu […]

Konferencja z okazji 55 rocznicy rewolucji węgierskiej 1956



Kornél Mundruczó to frapująca postać, jeden ze współczesnych reżyserów filmowych i teatralnych na Węgrzech. Warto zatem zobaczyć, co ma o nim do powiedzenia Tamás Jászay, węgierski krytyk teatralny, związany z portalem kulturalnym Revizor (cały artykuł znajdziecie na stronie Teatru): Kornél Mundruczó wybrać nie potrafi, a nawet nie chce: pytanie „film czy teatr” […]

Kornél Mundruczó – sylwetka reżysera


Due to the topic of this note it would be quite funny to post it in Polish, therefore I will address this opportunity to you in English, though I hope that there are also some Hungarians, who will read this post :) Here we go – Polish language in many […]

Polish for the foreigners


Coś dla miłośników niecodziennych słowników – mini-słownik gwary z Zsögöd. Oto, co o samej gwarze pisze autor słownika:  A Zsögödiek kijelentik, hogy megvédik saját nyelvüköt a magarral szemben, amit mán aliges értenek! Mit es jelent az, hogy: Kvázi régiók, rusztikus milliő, tendencia, unió, tökjó, determinálódik protokollum, autonómia, sötöbö. Tovább nem es […]

Mini-słownik gwary z Zsögöd



Do Budapesztu dostać się można samochodem, pociągiem, autokarem lub samolotem – różne opcje tych podróży opisywałam już tutaj, dziś natomiast kilka słów o cenach biletów kolejowych na Węgry:  Do Budapesztu najwygodniej dojechać pociągami uruchamianymi przez PKP Intercity – z ceną już od 29 euro. Oferty SparDay i SparNight dostępne są […]

Pociągiem do Budapesztu


Na powyborczej fali zainteresowania Budapesztem w Warszawie wypłynął także materiał, którego autor poszukuje węgierskich pierwiastków w stolicy: Poczciwe ikarusy, pomnik na Białołęce, Franciszek Liszt tuż obok Fryderyka Chopina i langosze przy hali Banacha. Okazuje się, że w Warszawie jest całkiem sporo Budapesztu, czy raczej Węgier. Te miasta są do siebie […]

Ile Budapesztu w Warszawie?


Aut. Dagmara Grodzicka
Było już poważnie (blog, artykuł, błędy w Wikipedii, kolejny blog i książka), zatem dziś, na zakończenie tego sześciodniowego maratonu ku chwale poprawności językowej coś lekkiego i przyjemnego, czyli błędy językowe uchwycone na zdjęciach przez internautów – znajdziecie je tutaj. Aut. Dagmara Grodzicka PS: Pamiętajcie także o Poradni Językowej PWN! Najnowsze […]

O błędach językowych na wesoło



W ramach wojny o poprawność językową warto zajrzeć na dwa blogi profesora Bralczyka – Słowo się rzekło oraz videoblog na mojagenereacja.pl, a także zaglądnąć do książki jego autorstwa (o której opowiem Wam jutro). Chociaż wspomniane blogi nie są już uaktualniane, to jednak warto wracać do tego, co omawia profesor Bralczyk: […]

Blog Jerzego Bralczyka


W ramach krótkiej serii o poprawności językowej polecałam Wam już blog i artykuł poświęcony temu zagadnieniu, dziś pora na samobiczowanie, czyli dostępny na Wikipedii wykaz błędów, popełnianych przez autorów artykułów tejże encyklopedii, pogrupowanych według typu lub odnoszącej się do danego zagadnienia reguły. Oto kilka przykładów: w miesiącu lipcu, okres czasu, […]

Ciotka Wikipedia tępi błędy językowe


Wczoraj polecałam Wam blog o najczęściej popełnianych błędach (Nie kalecz języka), dziś chcę przywołać artykuł z Polityki z 2010 roku, mówiący o tym, jak politycy kaleczą język polski. Autorka piętnuje zarówno błędy prawicy, jak i lewicy, zatem niezależni od przekonań politycznych można zagłębić się w tę analizę pod kątem czysto […]

Polityk = analfabeta?



Jak wiadomo, tłumacz powinien przynajmniej jeden język znać bardzo dobrze i jeden doskonale. Tym drugim jest jego język ojczysty, a zasada ta ma zastosowanie przede wszystkim do tłumaczy literatury pięknej (choć fakt, jak słabe posługiwanie się własnym językiem może spowodować wiele problemów, jest widoczny chociażby przy umowach prawniczych, będących często […]

Nie kalecz języka!


Ostatnio wspominałam o kursach języka węgierskiego w Krakowie, dziś kolej na Warszawę, gdzie zajęcia organizowane są przez Węgierski Instytutu Kultury: Planowane grupy:  A0 (poziom całkowicie początkujący) i A0+ (tzw. re-początkujący, czyli dla osób, które znają kilka zwrotów, ale nie uczyły się języka w sposób usystematyzowany)  A dla tych, którzy już […]

Kursy węgierskiego w Warszawie


W dniu 20 października br. w „Kinotece” w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie odbędzie się uroczysty pokaz filmu dokumentalnego „Zbrodnia bez kary”, przygotowany Z okazji przypadającej w październiku br. 55. rocznicy Rewolucji Węgierskiej 1956 r. przez Węgierski Instytut Kultury wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej. Po projekcji filmu odbędzie się […]

Zbrodnia bez kary



Dla tych, którzy chcą węgierskiego pouczyć się jedynie hobbystycznie, organizowane są kursy w Fundacji Cracovia Express. Oto, co organizatorzy piszą o ww. kursach:  możliwość płatności w ratach (I. rata 900 zł, II. rata: 444 zł)  podręczniki gratis  długoletnie doświadczenie  grupy dla początkujących i zaawansowanych  profesjonalny lektor „Native Speaker” z Węgier […]

Kursy węgierskiego w Krakowie


Dziś  trzy najpopularniejsze portale węgierskie w tematyce zdrowia i dobrego trybu życia: Házipatika Informed Vital *** Poprzednie wpisy nt. portali węgierskich: Popularne portale Księgarnie internetowe Wyszukiwarka telefonów i uzupełnienie wątku Prognoza pogody Gdzie założyć maila Gdzie szukać najświeższych wiadomości Gdzie szukać miłości :) Śpiewać każdy może Co nieco dla automaniaków […]

Węgierskie portale vol.11 – Przychodzi baba do lekarza


Kilka dni temu pisałam o świętowaniu Międzynarodowego Dnia Tłumacza w Zachęcie, dziś polecam Wam kolejną imprezę pod tą egidą, odbywającą się dzień później – 1 października 2011 w Instytucie Lingwistyki Stosowanej w Warszawie: Stowarzyszenie Tłumaczy Polskiego Języka Migowego we współpracy z Instytutem Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego ma przyjemność zaprosić Państwa […]

Międzynarodowy Dnia Tłumacza – Hieronimki



Okazuje się, że często znalezienie tłumacza przysięgłego z danego języka jest trudnym zadaniem, nawet dla takich organów, które powinny mieć to opanowane w ramach procedury poszukiwania tłumacza (sąd, policja etc.). Najprostszym sposobem jest skorzystanie z wyszukiwarki, umieszczonej na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, w której możemy wynajdywać tłumaczy za pomocą następujących pól: […]

Lista tłumaczy przysięgłych



W Polsce nie ma jeszcze kursu przygotowującego do tłumaczeń literackich w zakresie języka węgierskiego (taką możliwość oferuje Instytut Balassiego w Budapeszcie), jednakże zaczynają się pojawiać studia podyplomowe dla osób zainteresowanych takim profilem tłumaczeń w języku angielskim i niemieckim: Uczenia Vistula oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury zapraszają na studia podyplomowe z dziedziny […]

Studia podyplomowe z przekładu literackiego



W Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2011 (30 września w godzinach od 19:00 do 22:00) w Zachęcie (Narodowa Galeria Sztuki, Pl. Małachowskiego 3, Warszawa) odbędzie się spotkanie pt. BORN IN TRANSLATION, czyli rozmowa z udziałem tłumaczy: Katarzyny, Henryka, Pawła, Michała i Adama Lipszyców. Prowadzenie: Andrzej Kopacki („Literatura na Świecie”): 30 września – […]

Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2011 w Zachęcie



Osoby, które chciałyby zostać tłumaczami przysięgłymi jednego z bardziej popularnych – niż węgierski – języków, mogą wziąć pod rozwagę Interdyscyplinarne Podyplomowe Studium Kształcenia Tłumaczy: Rodzaj studiów: Studia 2-semestralne, pomagisterskie, płatne Cel kształcenia: nabycie umiejętności w zakresie tłumaczenia prawniczego i sądowego oraz przygotowanie do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. Program studiów został […]

Interdyscyplinarne Podyplomowe Studium Kształcenia Tłumaczy



Dziś polecam Wam nienajświeższy, bo z 2010 roku, ale wciąż jednak aktualny dokument pt. Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Rynku Pracy, obejmujący zagadnienia takie jak: Warunki życia Zakwaterowanie Prawo jazdy System edukacji Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowych Kursy […]

Warunki życia i pracy na Węgrzech



Na różnych fora często przewija się pytanie o winiety (i obowiązek ich posiadania) na autostradach na Węgrzech, również w takim przypadku, gdy jesteśmy w tym kraju tylko przejazdem. Warto przed podróżą zapoznać się z Zasadami korzystania z autostrad na Węgrzech (aktualizacja na rok 2011) – tę publikację udostępnia autopalya.hu. Znajdziecie w […]

Winiety i zasady korzystania z autostrad na Węgrzech



Dziś przedstawiam wam „trójcę” polskojęzycznych publikacji historycznych, będących podstawą nauki na studiach. Najważniejszym, jak dotąd, opracowaniem jest historia autorstwa W.Felczaka, przedstawiająca dzieje Węgrów do 1945: Wacław Felczak Historia Węgier Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983, ISBN 83-04-01028-3 O autorze: http://pl.wikipedia.org/wiki/Wac%C5%82aw_Felczak Jej młodszą siostrą jest historia i kultura w ujęciu J. […]

Historia Węgier w polskich opracowaniach


Gorącą dyskusję wywołały zamierzenia węgierskiego rządu zmierzające do usunięcia z poboczy dróg krzyży, upamiętniających ofiary wypadków: Węgierski Zarząd Dróg i Autostrad postanowił usunąć tysiące krzyży i kapliczek upamiętniających śmierć ofiar wypadków drogowych. Decyzja wywołała oburzenie wielu rodzin. Pracownicy urzędu obiecali jednak, że przed usunięciem każdego krzyża skontaktują się z rodziną […]

Węgrzy usuwają krzyże z poboczy